Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International, TI) kriterlerine göre Prof. Dr. Sertaç Sonan ve Prof. Dr. Ömer Gökçekuş tarafından hazırlanan “2023 Kuzey Kıbrıs Yolsuzluk Algısı Raporu” tokat gibi!
Yüzde 73: Yolsuzluk ve rüşvet çok yaygın
Ülkede özellikle son yıllarda atanmış hükümetin başa getirilmesiyle birlikte yükselişe geçen yolsuzluk ve rüşvet iddiaları, “2023 Kuzey Kıbrıs Yolsuzluk Algısı Raporu’nda da kendini gösterdi, Kuzey Kıbrıs yolsuzluk sıralamasında 180 ülke içinde geçtiğimiz sene olduğu gibi bu yıl da 140. oldu!
Kimseyi şaşırtmayan o sonuçlar; Prof. Dr. Sertaç Sonan ve Prof. Dr. Ömer Gökçekuş tarafından dün Rüstem Kitabevi’nde yapılan basın toplantısıyla açıklandı.
324 iş insanı ile yapılan anketlerle elde edilen sonuçlara göre; Kuzey Kıbrıs’ta rüşvet ve yolsuzluğun çok yaygın olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 73. Yani her üç kişiden biri!
“Yolsuzluk iş yapmaya engel”
Yolsuzluğun çok ciddi bir sorun olduğu görüşünde birleşenlerin oranı ise yüzde 80!
Yine rapora göre iş insanlarının yüzde 68’i yolsuzluğun “iş yapmaya engel” olduğunu düşünüyor, yüzde 25’i “biraz engel” derken, yüzde 7’si ise “hiç engel değil” diyor.
“En çok rüşvet kamu ihalelerinde”
Medyada da sıklıkla yer aldığı gibi rapora göre de yolsuzluğun en çok yapıldığı alanın “kamu ihaleleri” olduğu konusunda çoğunluk hemfikir.
Büyük çoğunluk, “Kamu ihaleleri ve izin/lisans işlerinde” ve “Kamuya ait arazi ve binaların tahsisinde ve kiralamasında” rüşvet döndüğünü düşündüğünü belirtiyor.
“Her 4 iş insanından biri rüşvet verdiğini söylüyor”
Ankete katılan iş insanlarının yüzde 25’i de son bir yıl içinde “rüşvet verdim” cevabını veriyor.
Rapora göre yüzde 61’lik kesim “rüşvet vermedim” derken ankete katılanların yüzde 14 ise bu soruya cevap vermek istemedi.
En fazla yolsuzluk yapan: Başbakan ve Bakanlar
Raporun bir diğer çarpıcı sonucu ise; katılımcı iş insanlarının yüzde 58’inin Başbakan ve Bakanların yaygın olarak yolsuzluk yaptığını ve rüşvet aldığını düşünmesi.
Yüzde 52 katılımcı ise yolsuzluğun milletvekilleri arasında yaygın olduğu görüşünde birleşiyor.
Ancak raporun en tüyler ürpertici tarafı, savcılar ve polisin yanında yargıçları arasında da rüşvet ve yolsuzluğa bulaşmış olanların olduğu görüşü.
Raporun “yolsuzluğa en çok bulaşanlar” sıralamasının ikinci sırasında ise üst kademe yöneticileri var.
Üçüncü sırada milletvekilleri, dördüncü sırada alt kademe memurlar ve beşinci sırada da yerel yönetimler bulunuyor.
Rapordaki bir diğer başlık ise seçmen satın almakla ilgili. Yüzde 58 katılımcı, seçmenlere para verildiği ya da özel bir menfaat vaat edilerek oyların satın alındığı görüşünde.
Kara para
Ülkenin son yıllarda en çok dillendirilen bir başka kanayan yarası kara para konusunda da sonuçlar parlak değil.
Katılımcıların yüzde 69’u atanmış hükümetin kara para konusunda başarılı olmadığını belirtiyor.