Avrupa Birliği (AB), ABD ve Avustralya ile yaşadığı denizaltı ihalesi kriziyle ilgili olarak Fransa’ya destek vererek, Paris ile dayanışma içinde olduğunu duyurdu
Müttefiklerin arasında güven kalmadı
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda görüşme planı olmadığını söylerken, Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian ABD’nin tutumunu “hayal kırıklığı” olarak nitelendirerek, “Asıl konu müttefiklerin arasında güvenin kırılmasıdır.” dedi.
Avustralya’nın ulusal çıkarları için yapması gerekeni yaptığını savunan Morrison, “Avustralya’nın yaptığı, bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunmaktır. Tüm ülkeler kendi çıkarları doğrultusunda kararlar almak zorundadır.” ifadelerini kullandı.
AB’den Fransa’ya destek ve dayanışma mesajı
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, yaptıkları ayrı açıklamalarda Fransa’nın yanında oldukları mesajını verdi.
Borrell, Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne’e, Avustralya’nın Fransa ile denizaltı anlaşmasını iptal ederek ABD ve İngiltere ile kurduğu ortaklıkta, Avrupa ülkelerinin bulunmamasından duyduğu üzüntüyü iletti.
AB Dış İlişkiler Servisinden yapılan açıklamaya göre, Borrell ile Payne BM Genel Kurulu için bulundukları New York’ta bir araya gelerek, Avustralya’nın Fransa ile 66 milyar dolar tutarındaki denizaltı alım sözleşmesini iptal etmesini, ardından İngiltere ve ABD ile “AUKUS” adı verilen güvenlik ortaklığı kurmasını görüştü.
Borrell muhatabından bilgi istedi
Bu çerçevede AB-Avustralya ilişkilerinin de ele alındığı görüşmede Borrell, gelişmeler öncesinde kendileriyle konunun istişare edilmemesi hakkında muhatabından bilgi istedi.
Borrell ayrıca, yeni oluşumda Pasifik’te “güçlü mevcudiyeti bulunan” Avrupalı ortaklara yer verilmemesinden üzüntü duyduklarını bildirdi.
Açıklamada, “Bölgenin istikrarı karşısındaki sınamalar, benzer düşünen ortaklar arasında daha fazla iş birliği ve koordinasyon gerektirmektedir. Yüksek Temsilci Borrell, AB’nin bunu yansıtacağını ve konuyu hem kendi içinde hem de AB üyesi ülkelerle görüşeceği konusunda bilgi vermiştir.” ifadesi yer aldı.
Avrupa Konseyi: ABD nereye geri döndü?
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, ABD, İngiltere ve Avustralya arasında imzalanan denizaltı anlaşmasının ardından ABD’yi sadakatsizlikle suçlayarak, “Joe Biden yönetimi, ‘Amerika geri döndü’ diyerek tarihi bir mesaj vermişti ama şu an bunu sorguluyoruz. Amerika geri döndü ne demek, ABD Amerika’ya mı başka bir yere mi döndü bilmiyoruz.” dedi.
Michel, “Müttefikler için temel ilke şeffaflık ve güvendir ve bunlar bir arada olur. Peki biz ne görüyoruz? Net bir şekilde şeffaflık ve sadakat eksikliği gözlemliyoruz.” dedi.
Denizaltı krizi nasıl ortaya çıktı ?
Fransa, Avustralya’nın denizaltı anlaşmasını iptal etmesine sert tepki göstermiş, Avustralya ve ABD’deki büyükelçilerini Paris’e çağırmıştı.
Fransa hükümeti ayrıca AB ile Avustralya arasında görüşmeleri süren ticaret anlaşmasını engelleyeceğinin sinyalini vermişti.
Avustralya, ABD ve İngiltere arasındaki AUKUS anlaşması nedir?
Avustralya, ABD ve İngiltere tarafından 16 Eylül’de imzalan AUKUS anlaşmasının ardından, Avustralya’nın Fransız Naval Group’la vardığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltı inşasını öngören 90 milyar Avustralya doları (66 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmenin iptal edildiği açıklanmıştı.
Anlaşmanın iptalini “ihanet” olarak değerlendiren Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise “Sırtımızdan vurulduk.” ifadelerini kullanmıştı.
