Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği (KTTB) Çevre ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Ceyhun Dalkan, bilim dünyasının Covid-19 enfeksiyonlarından sonra görülen “long-Covid”i netleştirilmeye çalıştığını belirterek, bunun kalp, beyin, akciğer ve mental sağlığı olumsuz etkilediğini söyledi
Dalkan: Evrensel veriler nettir; insanlar hala Covid-19 geçirip hayatlarını kaybedebilmektedir
Birlik adına yazılı açıklama yapan Dalkan, ülkede Haziran 2022 başında maske kullanımı ve test zorunluluğu kaldırılınca yaptıkları uyarıların maalesef gerçeğe döndüğünü söyleyerek, vaka sayılarının gittikçe artmakta, birçok pozitif hastanın da resmi kayıtlara geçmeksizin, enfeksiyonu evinde geçirmekte olduğunu belirtti.
Dalkan, “Açıklanan vaka sayıları bu nedenle aldatıcıdır. Tüm evrensel veriler nettir; insanlar hala daha Covid-19 enfeksiyonu geçirip hayatlarını kaybedebilmektedir. Ülkemizdeki yüksek test pozitiflik oranları bunun önemli bir destekçisidir. Her ne kadar hastane yatışları ve yoğun bakım ihtiyacı azalmış olsa da tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de ağır Covid-19 vakaları görülmeye devam etmektedir. Üstelik bilim dünyasında, geçirilen Covid-19 enfeksiyonlarından sonra görülen long-Covid netleştirilmeye çalışılmaktadır” dedi.
“Long-covid; kalp, beyin, akciğer ve mental sağlığı olumsuz etkilemektedir”
Dalkan şöyle devam etti;
“Long-covid, kalp, beyin, akciğer, mental sağlık gibi insan vücudunun birçok bölümünü olumsuz etkilemektedir. Son dönemdeki çalışmalar her 10 Covid-19 enfeksiyonundan 1-3’ünde (%10-30) uzun dönemde etkiler görüldüğünü belirtmektedir.
Hafif enfeksiyonlardan sonra ve çocuklarda da görülebildiği nettir. Covid-19 enfeksiyonundan korunma yolları pandeminin başladığı günden beri bilinmektedir. Günümüzde de güncel bilimsel bilgilere göre önlemlere uymak sizi ve sevdiklerinizi koruyacaktır.
Covid-19 enfeksiyonundan korunmanın en önemli yolları:
- Covid-19’a karşı aşılanma, güncellemelerin düzenli yapılması,
- Kalabalık ortamlarda fiziksel mesafenin korunması,
- Kapalı, kalabalık ortamlarda uygun maske takılması,
- Hapşururken veya öksürürken ağızın, burunun kapatılması,
- Kapalı mekanlarda pencerelerin açık tutulması,
- Ellerin düzenli yıkanmasıdır.
“Enfeksiyonun çocuklarda hafif geçirildiği algısı aldatıcıdır”
Covid-19 aşılarında güncellemenin mutlaka yapılması gereklidir. Aşılama en önemli korunma yollarından biridir. Vaka sayılarının arttığı bu dönemde ülkemizde aşı kampanyası düzenlenmeli ve yeni öneriler doğrultusunda mutlaka hatırlatma dozları yapılmalıdır. Aşı merkezleri Bakanlık tarafından net şekilde açıklanmalıdır.
Ülkemizde, son dönemde çocuklarda artan pozitiflik oranları dikkat çekicidir. Enfeksiyonun çocuklarda hafif geçirildiği algısı aldatıcıdır. Çocuklar da ağır solunum sıkıntısı gibi yatış gerektirecek kadar ağır semptomlar gösterebilmektedir.
Üstelik “hafif” bile olsa, geçirilmiş Covid-19 enfeksiyonundan sonra çocuklarda da long-Covid ve birçok organı tutup hayati risk oluşturan MIS-C görülebilmektedir. O nedenle çocuklar da korunmalı ve 5 yaş üstü çocuklar da onaylanmış aşılar ile aşılanmalıdır.
“Artan vaka sayıları yatış oranı artışı riskini beraberinde getirmektedir”
Özellikle okullar açılmadan, yüz-yüze eğitimin sürdürülebilir olması için mutlaka çocukların aşılanması tamamlanmalıdır.
Pandemi sona ermemiştir, yeni varyantlarla daha çok bulaşıcılık kazanmıştır. Ölüm oranları azalmış olsa da tansiyon, diyabet, kalp hastalığı, astım vb. kronik hastalığı olanlar ve ileri yaştakiler hala yüksek risk altındadır.
Artan vaka sayıları yatış oranı artışı riskini beraberinde getirmektedir.
Pandemi ile mücadelede sistemli davranılması, hastane ve sağlık personeline dair organizasyonun, aşılama ve filiasyon çalışmalarının ara verilmeksizin sürdürülmesi önemlidir. Halka ve hastalara yönelik sürekli ve anlaşılır bilgilendirme ve yönlendirmelerin yapılması da bir o kadar gereklidir.
Sağlık Bakanlığı ve ilgililer tarafından önerilerimiz dikkate alınmalı ve tedbirler artırılmalıdır. Halkımızın yorulduğunu ve kurallara uymayı zor bulduğunu biliyoruz.
Ancak bir tek korunma tedbirlerine uyarak ve uygulayarak kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabileceğinizi bilmelisiniz”
