ABD’de bugün yapılacak ara seçimler, Kongre’deki dağılımı belirleyecek. 435 üyeli Temsilciler Meclisi‘nin tamamı ve 100 üyeli Senato’nun da 35 üyesi için seçim yapılacak
ABD’de bugün yapılacak Kongre ara seçimleri neden önemli?
Halen Temsilciler Meclisi’nde Demokratların 222, Cumhuriyetçilerin 212 sandalyesi var. Cumhuriyetçi üyelerden Don Young ise Mart ayında ölmüştü.
Senato’da ise Demokratların 48, Cumhuriyetçilerin 50 sandalyesi var ancak bağımsız 2 üye de oylamalarda Demokratları destekliyor ve eşitlik durumunda Başkan Yardımcısı Kamala Harris‘in oyu belirleyici olduğundan Demokratlar Senato’da da çoğunluğa sahip.
Salı günkü seçimler ABD siyaseti ve Joe Biden’ın başkanlığının kalan dönemi üzerinde önemli bir etkiye sahip olacak.
Ekonominin zorlandığı ve seçmenin suç ile düzensiz göçten ötürü endişe duyduğu bu dönemde ara seçim sonuçları eski başkan Donald Trump’ın tekrar başkanlık yarışına girip girmemesinde de belirleyici olacak.
Yerel yönetimlerin etkili oyuncuları olan valiler de bu seçimle tayin edilecek.
Kürtaj hakkı ve yasaklamaları
Ara seçimler, Amerikalıların günlük hayatlarını etkileyen siyasi gelişmelere gebe bir siyasi süreç.
Haziran ayında Yüksek Mahkeme, 1973’ten bu yana kürtajı yasal hale getiren Roe vs Wade (Wade’e karşı Roe) kararını iptal etti. Karar, ABD genelindeki milyonlarca kadının kürtaj olma hakkını etkiledi.
Demokratlar seçilmeleri halinde kadınların kürtaj olma hakkını garantiye alacaklarını vaat ediyor. Cumhuriyetçiler ise hamileliğin 15. haftasından sonra kürtaj olmayı yasaklayan ulusal bir karar almayı öngörüyor.
Pennsylvania, Wisconsin ve Michigan eyaletlerinde vali seçimleri kürtaj hakkının daha da kısıtlanmasına yol açabilir.
Cumhuriyetçilerin seçim gündemindeki diğer önemli mevzular ise göç, inanç hakları ve şiddetli suçlar. Demokratlar için ise bu çevre, sağlık hizmetleri, seçim hakları ve silah kontrolü.
Cumhuriyetçilerin ve Demokratların açtığı soruşturmalar
Kongre’nin kontrolünü ele geçirmek aynı zamanda komite soruşturmalarını da açabilmek anlamına geliyor.
Bu kapsamda Demokratlar 6 Ocak 2021’de düzenlenen Kongre saldırısı hakkında bir soruşturma yürütüyor ve bu soruşturmaya paralel olarak yüzlerce kişi sorgulandı.
O gün gerçekte nelerin olduğu, Trump’ın baskını önceden bilip bilmediği hakkında yürütülen soruşturma hakkında rapor bu yılın sonunda açıklanacak.
Ancak Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmesi halinde bütün bunlar değişebilir.
Cumhuriyetçiler soruşturmayı kapatmayı planlıyor, aynı zamanda Başkan Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden’ın Çin ile ilişkilerini soruşturmayı düşünüyorlar.
Diğer yandan Biden yönetiminin fgöç politikaları, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Çin’de başlayan koronavirüs pandemisine ilişkin de soruşturmalar başlatılabilir.
Başkan Biden’ın geleceği
Ara seçimler genel olarak başkanın ilk iki yılının bir değerlendirmesi niteliğinde oluyor.
Biden’ın ise bir yıldır destek oranı oldukça düşük.
Enflasyon ve ekonomiyle ilgili kaygıların bunda payı yüksek.
Kongre’deki az farklı üstünlüklerine rağmen Biden ilk iki yılında iklim değişikliği, silah kontrolü, altyapı yatırımı ve çocuk yoksulluğuna ilişkin yasaları devreye sokmaya çalıştı.
Eğer Kongre’nin iki kanadından biri Cumhuriyetçilere geçerse bu taslakların yasalaşmasında bir tıkanıklık yaşanabilir.
Demokratların seçimlerin ardından kötü bir gece yaşaması, Biden’ın 2024 seçimlerinde aday olmamasına yol açabilir.
Trump’ın adaylığı
Daha önceki seçimleri kaybetmiş başkanların aksine Trump siyaseti sessizce bırakmadı.
2024’de tekrar aday olmayı planlayan Trump’ın destekçilerinin bu seçimde Kongre’de yerlerini edinmesi Trump’ın adaylığını koyması ihtimalini güçlendirebilir.
Trump destekçisi adayların seçilmesi takdirinde halen Trump’ın çekici bir siyasetçi olduğu ve muhafazakar politikalarının desteklendiği kanıtlanabilir.
Ancak Cumhuriyetçilerin Kongre’deki üstünlüğü ele geçiremediği senaryoda ise Trump suçlanabilir.
Seçim sonuçlarına dair tartışmalar
Bu, Trump’ın destekçilerinin Biden’ın başkan olmasını engellemeye çalıştığı Kongre baskınından sonra düzenlenen ilk ara seçimler.
Biden’ın seçilmesini sorgulayan isimlerin siyasette bir etkisinin olup olmadığı sonuçlar ile beraber görülecek.
Trump’ın zaferinin çalındığını iddia eden Mark Finchem Arizona’dan, Jim Marchant Nevada’dan, Doug Mastriano da Pennsylvania’dan farklı roller için aday.
Bu adaylar seçim sonuçlarının yakın olması takdirinde seçim güvenliğini ve sonuçları sorgulayabilir. Aynı zamanda seçimlerde hile yapıldığına dair yeni davalar da açılabilir.
BBCTürk
