Dünyanın en güçlü pasaportu sıralamasında zirvedeki Japonya beş yılın ardından ilk kez geriye düştü, son Henley Pasaport Endeksi, 2023 sıralamasında birinci sırayı Singapur aldı
Henley Pasaport Endeksi pasaportları nasıl sıralıyor?
Japonya’nın üçüncü sıraya düşmesiyle birlikte üç Avrupa ülkesi ikinci sıraya yerleşti: Almanya, İtalya ve İspanya 190 destinasyona vizesiz erişim sağlıyor. Singapurlular ise dünya çapındaki 227 seyahat noktasından 192’sine vizesiz erişim hakkına sahip.
Henley Pasaport Endeksi dünyanın en güçlü pasaportları sıralamasını üç ayda bir güncelleniyor.
Bu sıralama, pasaport sahiplerinin vizesiz erişebildikleri destinasyonların sayısına dayanıyor.
Küresel vatandaşlık ve ikamet danışmanlığı firması Henley&Partners, dünyanın 199 pasaportunu sıralamak için Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği‘nin (IATA) verilerini kullanıyor. Endeks 18 yıldır yayınlanıyor.
Ülkeler vizesiz ziyaret edebildikleri her destinasyon için bir puan alıyor. Vatandaşlar varışta vize, ziyaretçi izni veya varış noktasına girerken elektronik seyahat yetkisi (ETA) alabilmeleri durumunda vizesiz seyahat etmiş sayılıyor.
Vizenin gerekli olduğu veya pasaport sahibinin yola çıkmadan önce devlet onaylı bir e-vize alması gereken destinasyonlar için puan verilmiyor.
En güçlü pasaportlara sahip ülkeler hangileri?
2023’ün başında Japonya 193 ülkeye vizesiz erişim ile en üst sırada yer alıyordu.
Bu sayı şimdi 189 ülkeye düşerek Singapur’u birinci sıraya taşıdı. Güneydoğu Asya ülkesi son 10 yılda 25 ülkeye daha vizesiz erişim hakkı kazanarak sıralamada beş basamak yukarı çıktı.
İlk 10 ülke şöyle sıralanıyor:
1. Singapur
2. Almanya, İtalya ve İspanya
3. Japonya, Avusturya, Finlandiya, Fransa, Lüksemburg, Güney Kore ve İsveç
4. Danimarka, İrlanda ve Hollanda ve Birleşik Krallık
5. Belçika, Çekya, Malta, Yeni Zelanda, Norveç, Portekiz ve İsviçre
6. Avustralya, Macaristan ve Polonya
7. Kanada ve Yunanistan
8. Litvanya ve ABD
9. Letonya, Slovakya ve Slovenya
10. Estonya ve İzlanda
Birleşik Krallık 2017’den bu yana ilk kez altıncı sıradan dördüncü sıraya yükseldi.
ABD ise 10 yıllık düşüşünü sürdürerek iki sıra daha geriledi ve sekizinci sıraya düştü. ABD, son on yılda sıralamada puanını en az artıran ülke oldu.
2014 yılında İngiltere ve ABD birlikte birinci sırada yer alıyordu.
Türk pasaportu kaçıncı sırada?
2022 yılında Türk vatandaşları 110 ülkeye vizesiz seyahat yapabiliyorken bu sayı son güncellemeye göre 114’e yükseldi. Türk pasaportu böylece en güçlü pasaportlar sıralamasında 51’inci sırada yer aldı.
En az güçlü pasaportlara sahip ülkeler hangileri?
Afganistan sadece 27 destinasyona vizesiz erişim sağlayarak dünyanın en zayıf pasaportuna sahip ülkesi olmaya devam ediyor.
Onu Irak (29 destinasyon) ve Suriye (30 destinasyon) takip ediyor.
Sıralamanın en altında Pakistan (33 destinasyon), Yemen ve Somali (35 destinasyon), Filistin ve Nepal (38 destinasyon), Kuzey Kore (39 destinasyon), Bangladeş (40 destinasyon), Libya ve Sri Lanka (41 destinasyon) ve Kosova (42 destinasyon) yer alıyor.
Seyahat özgürlüğü ile birlikte eşitsizlik de artıyor
Pasaport Endeksi yıllar içinde seyahat özgürlüğünün genel olarak güçlendiğini gösteriyor.
Seyahat edenlerin vizesiz giriş yapabildikleri ortalama ülke sayısı 2006’da 58 iken 2023’te neredeyse iki katına çıkarak 109’a yükselmiştir.
Bugün dünya genelinde sadece sekiz ülke on yıl öncesine göre daha az vizesiz erişime sahip.
BAE, 2013’ten bu yana 107 destinasyona daha vizesiz erişim sağlayarak sıralamada 56. sıradan 12. sıraya yükseldi.
Kolombiya 65. sıradan 37. sıraya yükselerek bir sonraki en büyük yükselişi gerçekleştiren ülke oldu.
Ukrayna ve Çin son 10 yılda sıralamada en çok gelişme gösteren 10 ülke arasında yer alıyor. Ancak en güçlü ve en güçsüz pasaportlar arasındaki fark giderek açılıyor.
Hangi ülkeler en misafirperver vize politikalarına sahip?
Yeni bir sıralama olan Henley Açıklık Endeksi, hangi ülkelerin en çok – ve en az – misafirperver vize politikalarına sahip olduğunu ortaya koyuyor. Küçük ada ülkeleri, Afrika ülkeleri ve Kamboçya ilk 20’yi dolduruyor.
On iki ülke, dünyadaki diğer 198 pasaportun tamamına vizesiz ya da varışta vize ile giriş imkanı sunuyor. Bunlar arasında Burundi, Komoro Adaları, Cibuti, Gine-Bissau, Maldivler, Mikronezya, Mozambik, Ruanda, Samoa, Seyşeller, Doğu Timor ve Tuvalu yer alıyor.
Listenin en altında yer alan dört ülke ise hiçbir pasaporta vizesiz giriş izni vermiyor. Bunlar Afganistan, Kuzey Kore, Papua Yeni Gine ve Türkmenistan.
Bu ülkeleri Libya, Butan, Eritre, Ekvator Ginesi ve Hindistan takip ediyor ve bu ülkelerin her biri beşten az sayıda başka ülke vatandaşına vizesiz erişim sağlıyor.
Açıklık erişimle eşit midir?
İki endeks, yüksek açıklığın ülkelere yüksek vizesiz erişim anlamına gelmediğini gösteriyor. Bununla birlikte, her ikisi de nispeten açık olan Singapur ve Güney Kore Pasaport Endeksi’nde yükselirken, ABD ve Kanada açıklıkları durgunlaştıkça Endeks’te aşağıya doğru kaydı.
Amerikan pasaportu sahipleri 227 destinasyondan 184’üne vizesiz erişebilirken, diğer uyruklardan sadece 44’ü ABD’ye vizesiz erişim hakkına sahip. AB ülkeleri ABD’nin iki katından daha fazla sayıda ülkeye vizesiz giriş hakkı tanıyor.
Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Japonya, sahip oldukları seyahat özgürlüğü ile diğer ülkelere tanıdıkları vizesiz erişim arasında en büyük eşitsizliğe sahip ilk beş ülkeyi oluşturuyor.
En açık ancak en az güçlü pasaportlara sahip ülkeler arasında Somali, Sri Lanka, Cibuti, Burundi ve Nepal yer alıyor.
Angela Symons
EuroNews
