İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer, Londra‘da düzenlenen Ukrayna ve kıtanın güvenliği için iş birliği konusunu ele aldığı zirvenin ardından açıklamalarda bulundu
Starmer: Tarihin dönüm noktasındayız
“Tarihin dönüm noktasındayız” diyen Starmer zirve sonrası mutabık kalınan planları açıkladı.
İngiltere, Fransa ve diğer ülkeler, Ukrayna ile birlikte çatışmaları durdurmaya yönelik bir plan üzerinde çalışmayı kabul etti. Bu plan, ABD ile görüşülecek ve birlikte hayata geçirilecek.
17 Avrupa liderinin katıldığı zirvede dört temel konuda mutabakata varıldı:
Ukrayna’ya askeri yardımların devam etmesi,
Barış müzakerelerinde Kiev’in masada olması,
Avrupa liderlerinin gelecekteki olası bir Rusya saldırısını caydırmayı hedeflemesi,
Ukrayna’yı savunmak ve barışı garanti altına almak için “gönüllüler koalisyonu” oluşturulması.
İngiltere, Ukrayna’nın yeni füze satın alabilmesi için 1,6 milyar sterlin (2,01 milyar dolar) erişim hakkı tanıyacak.
Starmer, Avrupa’nın barış anlaşmasında asıl yükü üstlenmesi gerektiğini ancak ABD’nin desteğinin de şart olduğunu vurguladı.
Yaptığı konuşmada, zirveyi “Avrupa’nın güvenliği için nadir anlardan biri” olarak tanımlayan Starmer, Ukrayna için olumlu bir barış sonucu çıkmasının, Avrupa devletlerinin güvenliği için de kilit önemde olduğunu vurguladı.
Starmer, “Rusya’nın yasa dışı savaşını sona erdirme ve Ukrayna’ya karşı egemenlik ve güvenliğe dayalı kalıcı bir barış sağlama sorumluluğu hissettiğini” belirtti.
“Ulusal güvenlik, ekonomik güvenliktir” diyen Starmer, İngiltere’nin Ukrayna’ya sağlayacağı hava savunma desteğinin yalnızca Kiev için değil, aynı zamanda İngiltere ekonomisi için de fayda sağlayacağını vurguladı.
Starmer, “Bu kredi, İngiltere’deki işçilerin refahını artıracak, ekonomimizi güçlendirecek ve Kuzey İrlanda’daki istihdamı destekleyecek” diye konuştu.
Dörtlü plan Trump ile görüşülecek
Starmer, dört maddelik planı ABD Başkanı Donald Trump ile görüşerek, ABD’nin Ukrayna’ya güvenlik garantisi vermesini sağlamaya çalışacak.
“Koalisyonumuz, şimdi planlamalarını hızlandıracak ve bunu büyük bir aciliyetle yapacak” diyen Starmer ayrıca, “İngiltere bu çabayı kara birlikleri ve hava desteği ile desteklemeye hazır” ifadelerini kullandı.
İngiliz lider ABD’nin desteğinin hayati önem taşıdığını belirterek, “Avrupa, kıtada barışı sağlamak için büyük sorumluluk üstlenmeli ancak bu çabanın başarılı olması için güçlü bir ABD desteği şart” dedi.
Zirvenin ardından gazetecilere konuşan Starmer, ABD’nin güvenilir bir müttefik olmadığı görüşünü reddettiğini ve yapılan görüşmelerin, ABD’nin müttefik olarak yer alacağı bir plan oluşturduğunu vurguladı.
Ukrayna için 1,6 milyar sterlinlik savunma desteği nasıl verilecek?
İngiltere ile Ukrayna arasında yapılan yeni anlaşma, Ukrayna’nın 1,6 milyar sterlinlik ihracat finansmanını kullanarak 5 binden fazla hava savunma füzesi satın almasını sağlayacak.
Bu füzeler, Belfast’taki Thales fabrikasında üretilecek ve anlaşma sayesinde Kuzey İrlanda’da 200, İngiltere genelinde ise 700 kişiye doğrudan istihdam sağlanacak.
Başbakan Starmer, “Bu, kritik altyapıyı korumak için hayati önem taşıyor ve barış sağlandığında Ukrayna’nın güçlü bir konumda olmasını garanti edecek” dedi.
Ayrıca, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “ihlal ettiği Minsk Ateşkes Anlaşması’ndan ders alınması gerektiğini” belirten Starmer, “Ukrayna, barışı güçlü bir konumdan müzakere edebilmelidir ve gelişmiş hava savunma sistemleri bunu mümkün kılacaktır” ifadelerini kullandı.
Savunma bütçesi artırılıyor
İngiltere hükümeti, savunma harcamalarının 2027’ye kadar GSYH’nin yüzde 2,5’ine çıkarılacağını, 2034’e kadar ise yüzde 3’e yükseltileceğini duyurdu.
Savunma Bakanı John Healey, İngiltere’nin “Ukrayna’ya demir gibi sağlam desteğini sürdüreceğini” vurgulayarak, “Bu yeni destek, Ukrayna’yı insansız hava aracı ve füze saldırılarına karşı koruyacak ve savaş sona erdikten sonra Rus saldırganlığını caydırmaya yardımcı olacak” dedi.
Anlaşma, İngiltere Savunma Bakanlığı’nın Ukrayna ile uzun vadeli iş birliği kurmayı hedefleyen Hirst görev gücü tarafından yürütülen mega projelerin bir parçası.
İngiltere Ulusal Silahlanma Direktörü Andy Start, yeni anlaşmayı “Ukrayna’nın savaş kapasitesini artırmak ve İngiltere’nin uzun vadeli güvenliğini sağlamak adına kritik bir adım” olarak nitelendirdi.
Toplantıya kimler katıldı?
Starmer, 27 Şubat’ta ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da görüşmesinin ardından Ukrayna konusunda Avrupalı liderlerin katılımıyla bir zirve düzenlenmesi çağrısında bulunmuştu.
Zirveye Türkiye’nin yanı sıra Ukrayna, Almanya, Fransa, İtalya, Danimarka, Hollanda, Norveç, Polonya, İspanya, Finlandiya, İsveç, Çek Cumhuriyeti ve Romanya ile NATO ve AB de davet edildi.
Zirveye Türkiye adına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldı.
Ev sahibi Starmer’ın yanı sıra Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB üyesi ülkelerin liderleri de zirveye katıldı.
Zirve, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında Cuma günü Beyaz Saray’da yaşanan gerilimin ardından yapıldı.
Zirvenin ardından Zelenskiy, Kral III. Charles ile Sandringham Malikanesi’nde bir araya geldi.
Zelenskiy, Londra’dan Norfolk’taki Sandringham Malikanesi’ne helikopterle gitti.
Kraliyet kaynaklarına göre, Ukrayna lideri Kral Charles tarafından sıcak bir şekilde karşılandı ve görüşme yaklaşık bir saat sürdü. İkiliye, Sandringham’da çay ikram edildi.
Türkiye’nin davet edildiği ilk toplantı
Londra’daki zirve, ABD ve Rusya arasında başlayan normalleşme süreci ile bu yeni duruma karşı Avrupa’nın pozisyon belirlemek amacıyla Şubat ayında başlattığı konferanslar sürecinin parçası olarak görülüyor.
Türkiye, daha önce Fransa’da düzenlenen iki toplantıya davet edilmemişti.
Londra zirvesi, Türkiye’nin bu süreçte davet edildiği ilk toplantı olması açısından dikkat çekiyor.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında 28 Şubat’ta yapılan telefon görüşmesinde de zirvenin içeriği ve Ukrayna konusunda yaşananlar ele alındı.
İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan’ın, Türkiye’nin savaşın adil ve kalıcı bir anlaşmayla sona ermesi konusunda çaba gösterdiği ve barışı kolaylaştırmak için ev sahipliği dahil üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu kayda geçirdiği bildirildi.
BBC Türkçe
