Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump‘ın açıkladığı yeni gümrük vergilerinin ardından büyük bir düşüş yaşadı
Beyaz Saray’da konuşan Trump, ABD ekonomisinin “patlama yaşayacağını” iddia etmeye devam etti!
ABD’nin en büyük 500 şirketini takip eden S&P 500 endeksi yüzde 4,8 düştü. Bu, pandemiden bu yana en büyük düşüş olarak kayıtlara geçti. Günün erken saatlerinde Asya’dan Avrupa’ya kadar finansal piyasalar da değer kaybetti.
Hisse değerleri yüzde 9’dan fazla düşüş yaşayan Nike, Apple ve Target en büyük kayıpları yaşayan şirketler arasında yer aldı.
Beyaz Saray’da konuşan Trump, ABD ekonomisinin “patlama yaşayacağını” söyledi. İthalata en az yüzde 10 oranında gümrük vergisi getirme kararının arkasında duran ABD Başkanı, bu adımın federal gelirleri artıracağını ve Amerikan üretimini ülkeye geri getireceğini savundu.
Trump yönetiminin bu hamlesinin ABD ve dünya genelinde fiyatları artırması ve ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesi bekleniyor.
Trump, Çin ve Avrupa Birliği gibi ticaret ortaklarının da dahil olduğu onlarca ülkeden gelen ürünlere daha yüksek vergiler getirdi.
Çin, toplamda yüzde 54’lük bir gümrük vergisiyle karşı karşıya kalırken, AB için bu oran yüzde 20 olacak. Perşembe günü her iki taraf da misilleme yapacaklarını açıkladı.
Gümrük vergileri, başka ülkelerden ithal edilen ürünlere konan vergiler. Trump’ın Çarşamba günü açıkladığı plan, bu vergileri son 100 yılın en yüksek seviyelerine çıkaracak.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), durumdan “derin endişe duyduğunu” belirtti ve ticaret hacminin bu yıl yüzde 1 azalabileceğini tahmin etti.
İş dünyası, Trump’ın gümrük vergilerinin küresel ekonomi üzerindeki etkisinden endişe duyuyor. Bunun enflasyonu tetikleyebileceği ve ekonomik büyümeyi durdurabileceği belirtiliyor.
Perşembe günü S&P 500 yaklaşık 2 trilyon dolar değer kaybetti. Şubat ortasından beri devam eden satış dalgası, ticaret savaşı korkularını da artırdı.
Dow Jones endeksi yaklaşık yüzde 4 düşerken, Nasdaq yaklaşık yüzde 6 değer kaybetti.
İngiltere’nin FTSE 100 endeksi yüzde 1,5 düştü ve diğer Avrupa piyasaları da Asya’daki kayıpları takip etti.
Trump: Piyasalar patlayacak
Perşembe günü Beyaz Saray’da konuşan Trump, ABD öncülüğünde küresel ticaret düzenini şekillendiren serbest ticaret anlayışına karşı büyük bir politika hamlesi yaptığını belirterek kararını savundu ve şöyle konuştu:
“Bence her şey çok iyi gidiyor” diyen Amerikan lider, “Bu, büyük bir ameliyat geçiren bir hastaya benziyor. Bunun böyle olacağını söylemiştim.”
Trump ayrıca, “Piyasalar patlayacak. Hisseler yükselecek. Ülke büyük bir ekonomik sıçrama yaşayacak” dedi.
Kanada Başbakanı Mark Carney, ülkesinin ABD’den ithal edilen araçlara yüzde 25 vergi koyarak misilleme yapacağını duyurdu.
Trump geçen ay Kanada ve Meksika’ya yüzde 25’lik gümrük vergileri uygulamıştı, ancak Çarşamba günü Kuzey Amerika’daki ticaret ortaklarına yönelik yeni bir vergi duyurmadı.
Firmalar artık vergi maliyetini kendileri karşılamak, iş ortaklarıyla paylaşmak veya bunu fiyatlar üzerinden tüketicilere yansıtıp satış kaybı riski almak arasında bir seçim yapmak zorunda.
Bu durum, ABD tüketici harcamalarının dünya ekonomisinin yüzde 10-15’ini oluşturduğu düşünüldüğünde büyük bir etki yaratabilir.
Perşembe günü borsalar düşerken, ekonomik çalkantı dönemlerinde güvenli liman olarak görülen altının fiyatı bir ara ons başına 3 bin 167,57 dolarla rekor seviyeye ulaştı, ardından geri çekildi.
Dolar birçok para birimi karşısında değer kaybetti
Dolar ise birçok para birimi karşısında değer kaybetti.
Principal Asset Management analistlerine göre bu vergilerin Avrupa’da büyümeyi yaklaşık bir puan aşağı çekebileceği tahmin ediliyor.
AB’nin misilleme yapması halinde ise bu düşüş daha da büyük olabilir.
Principal Asset Management’in başanalisti Seema Shah, ABD’de ise büyük vergi indirimleri gibi ek önlemler alınmazsa, resesyonun kaçınılmaz olabileceğini belirtiyor.
Trump’ın hedefi olan üretimi artırmanın yıllar süreceğini belirten Shah, kısa vadede ağır ithalat vergilerinin ekonomiyi anında yavaşlatacağını düşünüyor.
Perşembe günü Stellantis (Jeep, Fiat ve diğer başka markaların üreticisi), Meksika’daki Toluca ve Kanada’daki Windsor fabrikalarındaki üretimini geçici olarak durdurduğunu açıkladı.
Şirket, Trump’ın yüzde 25’lik otomobil ithalat vergisine yanıt olarak alınan bu kararın, ABD’de beş fabrikadaki 900 çalışanın geçici olarak işten çıkarılmasına neden olacağını duyurdu.
Nike, üretiminin büyük kısmını Asya’da gerçekleştirmesi sebebiyle, S&P 500’de en büyük düşüşü yaşayan şirketlerden biri oldu ve hisseleri yüzde 14 düştü.
Çin ve Tayvan’a büyük ölçüde bağımlı olan Apple’ın hisseleri yüzde 9 düştü.
Diğer perakendeciler de zarar gördü. Target yaklaşık yüzde 10 değer kaybetti.
Trump’ın ilk başkanlık döneminde AB’nin misilleme olarak ek vergi koyduğu motor üreticisi Harley-Davidson yüzde 10 düştü.
Avrupa’da ise spor giyim markası Adidas’ın hisseleri yüzde 10’dan fazla değer kaybederken, rakibi Puma’nın hisseleri de yüzde 9’dan fazla düştü.
Lüks tüketim sektöründe, mücevher markası Pandora yüzde 10’dan fazla değer kaybedetti, Louis Vuitton ve Moet Hennessy gibi markaları bünyesinde barındıran LVMH’nin hisseleri yüzde 3 düştü.
“Perakendecilerin şu anda büyük bir darbe aldığını görüyoruz çünkü beklenmedik ülkelere de ek vergiler getirildi,” diyen Freedom Capital Markets’in baş stratejisti Jay Woods, önümüzdeki günlerde piyasada daha fazla dalgalanma yaşanacağını öngördü.
BBC Türkçe
