Türkiye‘de AKP ve MHP‘nin ortak imzasıyla hazırlanan “Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi“, muhalefetle varılan uzlaşma doğrultusunda bazı değişikliklerle TBMM Genel Kurulu‘nda kabul edilerek yasalaştı
“Kamuya yararlı dernek” statüsünden, “Anonim Şirket” statüsüne
“Kamuya yararlı dernek” statüsünde bulunan spor kulüplerinin anonim şirket (A.Ş) olarak yapılanmasının da yolunu açan yasa, spor kulüpleri ve federasyonların yönetim organlarında da önemli düzenlemeler içeriyor. Kulüpler Birliği ise yasanın, denetim ve mali yükümlülüklere ilişkin bazı maddelerine, yazılı açıklamayla tepki gösterdi.
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen yasada yer alan önemli düzenlemeler şöyle:
Halen “kamuya yararlı dernek” statüsünde olan spor kulüpleri, anonim şirket (A.Ş) olarak örgütlenerek, ticari şirkete dönüştürülüyor. Bu kulüpler birleşerek federasyon ve konfederasyon olarak üst kurul oluşturabilecek. Kulüpler bu çerçevede profesyonel şube açabilecek.
Spor kulüpleri, spor faaliyetlerine katılmak amacıyla gerçek veya tüzel en az 7 kişi tarafından kurulacak. Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan ve tüzel kişilik kazanan anonim şirketler, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından tescil edilmeleriyle spor anonim şirketi niteliği kazanacak.
Askeri spor kulüpleri de yasaya göre tescil edilerek, her türlü spor faaliyetlerine katılabilecek.
Denk bütçe zorunluluğu
Kulüpler için denk bütçe uygulaması getirilecek. Buna göre kulüpler ve spor anonim şirketleri, önceki yıl brüt gelirlerinin en fazla yüzde 10’una kadar borçlanabilecek. Bu oran üzerindeki borçlanmalara genel kurulda nitelikli çoğunlukla karar verilecek ve ek bütçe yapılacak.
Spor kulübü ve spor anonim şirketleri, yönetim kurulu üyeleri, eşleri ve üçüncü dereceye kadar hısımlarına borç veremeyecek. Kulüplerin ve anonim şirketlerce yapılacak 7 bin liranın üzerindeki ödeme ve tahsilatların bankalar üzerinden yapılması zorunlu olacak.
Kulüp yöneticileri zararlardan sorumlu olacak
Spor kulüplerinin yöneticileri, mevzuat ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kasıtlı olarak veya ihmal ettikleri taktirde, doğacak zararlardan müteselsilen sorumlu olacak.
Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, genel kurul kararı gerekmeksizin bir önceki hesap döneminde gerçekleşen brüt gelirinin en fazla yüzde 25’ini temlik edebilecek. Madde gerekçesinde düzenlemenin amacı, “kulüplerin uzun vadeli ve sağlıksız borçlanmasının önüne geçilmesi” olarak ifade edildi.
Spor kulüplerinin altyapı ve sporun gelişmesine katkı verme konusunda Gençlik ve Spor Bakanlığı sorumlu olacak. Büyükşehirler dahil, belediyeler kulüplere kaynak aktaramayacak.
Spor federasyonları, spor dalı ile ilgili faaliyetleri yürütmek üzere kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulacak. Spor federasyonlarının merkezleri Ankara’da olacak ve genel kurulları da yine Ankara’da yapılacak. Genel kurul delege sayısı, olimpik ve paralimpik spor dallarında 150’den az 300’den fazla, diğer spor dallarında ise 100’den az 200’den fazla olamayacak.
Spor federasyonları “devlet mülkü” hükmünde kabul edilecek ve mallarının haczedilmesinin yolu kapatılacak.
En fazla üç dönem başkanlık
Federasyonların yönetim kurulu üye sayısı “11 asıl 11 yedek” olarak belirlenirken, en az iki üyesinin de “milli sporcu” olması zorunlu olacak.
Federasyon başkanlarının görev süresi, “üst üste veya aralıklı olarak en fazla üç dönem”le sınırlı olacak.
Kuruluş yasası bulunan federasyon dışındaki spor federasyonlarının her türlü iş ve işlemleri ile harcama denetimi Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından yapılacak. Kulüp yönetimlerinde olduğu gibi, federasyon başkan ve yönetim kurulu üyeleri de kusurlarından doğan zararlardan sorumlu olacak.
Menajerlik sözleşmesi noterde düzenlenecek
Menajerlik sistemi yeniden düzenleniyor. Futbolcu ile imzalanacak menajerlik sözleşmesinin noterde düzenlenmesi ve en fazla iki yıl için yapılması mümkün olacak. Menajere verilecek ücret, en fazla, sözleşme süresince futbolcuya ödenecek brüt gelirin 2 milyon liradan az olması durumunda bu ücretin yüzde 10’una kadar, 2 milyon liradan fazla olması halinde ise yüzde beşine kadar olabilecek.
Kamu yararına çalışan spor kulüpleri, Hazine ve Maliye Bakanlığının ve ilgili spor federasyonunun görüşü alınarak, bakanın teklifi ve cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek. Bu kulüpler, kamu yararına çalışan derneklere sağlanan haklardan yararlanacak.
Spor kulüpleri, Dernekler Kanunu’nun ilgili maddesi uygulanmak suretiyle İçişleri Bakanlığı veya mülki idare amiri tarafından da denetlenebilecek.
Kulüpler Birliği’nden yasaya tepki
Kulüpler Birliği Vakfı ise yasanın TBMM’de görüşmelerinin sürdüğü saatlerde yazılı açıklama yaparak, tepki gösterdi.
Yasayla kulüplere getirilen denetim maddelerine ilişkin hükümlere dikkat çekilen açıklamada, “Futbol kulüpleri zaten, TFF, UEFA, FIFA’nın doğrudan ve dolaylı denetimi altında faaliyet göstermektedir. SPK mevzuatına tabi kulüplerde ise ayrıca SPK denetimi vardır” denildi.
Bütçe ve harcama ilkeleri ile ilgili olarak açık ve keskin düzenleme yapılmasının anlaşılabilir olduğu vurgulanan açıklamada, “Ancak taslaktaki 20. Madde, kulüplerin hali hazırdaki borç ve faiz yükü göz önüne alındığında, soruna çare olmaktan ziyade finansal sorunların çözümünü çıkmaza sokacak niteliktedir” görüşüne yer verildi.
Ayrıca, pandemi, savaş ekonomik kriz, yayın gelirlerindeki indirimler gibi elde olmayan nedenlerin finansal sapmalara neden olabileceğinin de göz ardı edildiği vurguladı.
Sancaklı’ya eleştiri
Kulüpler Birliği, yasanın görüşmeleri sırasında, kulüp yöneticilerine ilişkin sözleri nedeniyle, eski futbolcu olan MHP Kocaeli Milletvekili Saffet Sancaklı’yı da özür dilemeye çağırdı:
“Yüce mecliste görüşülmesi sırasında, kanun teklifi lehine söz alan bir milletvekilinin kulüplerimizin yöneticileri hakkında söylediği haksız ve asla kabul edilemeyecek ifade ve tanımlamalar sebebiyle, kulüplerimizin yöneticilerinin söz konusu milletvekilinin bu konuşmasından ötürü özür dilemesini beklediğinin bilinmesini istemekteyiz”
Sancaklı: Bir siz mi şereflisiniz?
Sancaklı, yasanın görüşmeleri sırasında, şu ifadeleri kullanmıştı:
“Altyapı ile uğraşmayan oyuncu yetiştirmeyen kimse orada yöneticilik yapamayacak, başkanlık yapamayacak. Çünkü beceremeyecek. Bu arkadaşlara buradan söyleyeyim, diyorlar ki siz bu yasayı çıkarırsanız eğer, yönetecek adam bulamazsınız. Türk milletine saygısızlık yapmayın. Buradan hepinize söylüyorum, Türkiye’de 500 tane 1000 tane şerefli adam yok, bir siz mi şereflisiniz?”
BBCTürkçe
Ayşe Sayın
