Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği (KTEB) Genel Sekreteri Ecz. Dicle Tekiner, Kıbrıs Türk Tabipler Birliği‘nin (KTTB) “uyuşturucu grubu olarak tabir edilen yeşil reçeteye tabii ilaçların, eczanelerden halka kontrolsüz ve reçetesiz satışının yapıldığının tespit edildiği” söylemlerine cevap verdi
Tekiner: KTTB’nin açıklamaları sonrası tüm gözler eczacılara çevrildi
KTEB Yönetim Kurulu adına yazılı açıklama yapan Tekiner, ülkede artan ani ölümlerle ilgili Kıbrıs Türk Tabipler Birliği’nin (KTTB) geçtiğimiz günlerde yaptığı basın toplantısına atıfta bulunarak, “ani ölümlerin altında yatan nedenlerden birinin de uyuşturucu kullanımı olduğu ve uyuşturucu grubu olarak tabir edilen yeşil reçeteye tabii ilaçların, eczanelerden halka kontrolsüz ve reçetesiz satışının yapıldığının tespit edildiği” konusunda yapılan açıklama nedeniyle tüm gözlerin Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği’ne üye eczacılara çevrildiğini söyledi.
Tekiner, “Öncelikle ve özellikle belirtmek isteriz ki uyuşturucu kullanımı ve uyuşturucu ile mücadele tek bir meslek grubunun sorumluluğunda ve yetkisinde olamayacak derecede geniş kapsamlı bir konudur. Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği olarak yıllardır uyuşturucu ile mücadele konusunda çaba sarf etmekte ve uyuşturucu kullanımının önüne geçebilmek adına devletin tüm organlarıyla istişare halinde olarak sürekli çözüm önerileri sunmakta olduğumuzu belirtmek isteriz” dedi.
“Yeşil reçete takip sistemi kurulması için yazılım çalışmalarına başlanmıştı”
Tekiner açıklamasına şöyle devam etti;
“Bunlardan en önemlisi, 2020 yılında KTEB olarak Başbakanlık Uyuşturucuyla Mücadele Komisyonu ile görüşerek hayata geçirmeyi önerdiğimiz yeşil reçete otomasyon sisteminin kurulmasıdır.
15 ay süren, KTEB ve Başbakanlık Uyuşturucuyla Mücadele Komisyonu’nun yanında Kıbrıs Türk Tabipler Birliği, KKTC’de faaliyet gösteren Eczacılık fakültelerinin dekanları, Barış Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi doktorları, Pembe Köşk doktorları, Gümrük Dairesi yetkilileri, Sağlık Bakanlığı ve İlaç ve Eczacılık Dairesi yetkilileri, PGM Narkotik Şube yetkilileri ve gönüllü avukatların katılımıyla yoğun bir çalışma gerçekleştirilerek, yeşil reçete takip sistemi kurulması için yazılım çalışmalarına başlanmıştır.
Bu yazılım ile adaya ilgili ilaçların girişinden, son tüketici olan hastaya kadar, tüm süreç otomasyon sistemi ile takip altına alınacak ve reçeteyi yazan hekimlerimiz de bu sistem çerçevesinde çalışmalarını yürüteceklerdi.
“Tek yazılımcı ayrılınca, proje rafa kalktı”
Ancak; projenin son aşamasında Başbakanlık bünyesinde çalışan ve otomasyon sisteminin yazılımını yapan tek yazılımcının yurt dışından iş teklifi alarak görevinden ayrılması neticesinde, yerine yeni bir yazılımcı atanamamış olup, bu proje Ocak 2022 itibarı ile rafa kaldırılmıştır.
Ayrıca, bir kez daha hatırlatmak isteriz ki; Ocak 2022’de Sınırüstü Yaşlı Bakım Evi’nde yaşanan skandal sonrasında KTEB olarak, binaya giderek bakımevinde kalan yaşlılara verilen ilaçları bizzat yerinde inceledik.
KTEB’in görev ve yetkilerine dahil olmamasına rağmen, yapılan incelemede ortaya çıkarılan, içinde yeşil reçeteye tabii ilaçların da bulunduğu 49 kalem tarihi geçmiş ilaç tespit edilerek, hukuk sürecinin başlatılmasına vesile olan da yine Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği’dir.
KTEB, mevcut yasalar çerçevesinde çok kısıtlı yetkilere sahip olup, eczaneleri ve yeşil reçeteye tabii ilaçları denetleme yetkisi tamamen İlaç ve Eczacılık Dairesi’ne aittir. Buna rağmen, KTEB, yasaların yetkilendirdiği kadarıyla, tarafına gelen şikayetleri değerlendirmekte, gerekli kurumları bilgilendirmekte, ve bununla birlikte de yıllardır kontrole tabii ilaçlar konusunda devletin tüm yetkili organları ile işbirliği içerisinde sorumluluk almaktadır.
“KTEB kendi üyelerini denetleme yetkisine hala sahip değil”
Devletin birçok organlarında olduğu gibi İlaç ve Eczacılık Dairesi’ne de kalıcı çözümleri sağlayacak eczacı istihdamlarının gerçekleştirilmemesi, gerekli yatırımların yapılmaması ve gerekli otomasyon sisteminin halen daha hayata geçirilmemesi nedeniyle yıllarca denetimler sağlıklı ve düzenli olarak yapılamamıştır.
KTEB’in yıllardır dile getirdiği ve talep ettiği devlet kurumlarına eczacı istihdamlarının yapılmaya başlanmasıyla, yetkili organların denetim kapasiteleri arttığından son 7-8 aylık süreçte gereken denetimler daha sık yapılabilmektedir ancak hala arzu edilen düzeyde değildir.
KTEB’in denetleme yetkisini arttırmaya destek olacak meslek tadil yasamızın, yıllardır, defalarca değişen hükümetler nedeniyle kadük olması ve bir türlü Meclis’ten geçmemesi nedeniyle KTEB kendi üyelerini denetleme yetkisine hala sahip değildir.
Tarafımıza iletilen tüm şikayetler, denetleme yetkisine sahip mevkilerle paylaşılmakta olup, usulsüzlük tespit edilmesi halinde yasaların elverdiği ölçüde yaptırımlar uygulanmaktadır. Ancak basın toplantısında belirtildiği üzere, reçetesiz uyuşturucu madde satışı yaptığı tespit edilen eczanelerle ilgili bilgiler, son üç yıl içerisinde sadece bir kez tarafımızla paylaşılmış olup, ilgili konu ile alakalı başka bir süreç yaşanmamıştır.
“Eczacılar sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalmaktadırlar”
Uyuşturucu ile mücadelede bahse konu tüm meslek gruplarının ciddi sorumlulukları olmakla birlikte, en temel eksiklik denetim eksikliğidir.
Son zamanlarda ada genelinde pek çok eczaneye yasaya aykırı şekilde yazılmış yeşil reçeteler gitmekte ve yüksek dozları karşılamayı reddeden eczacılar, hastaların elinde reçete mevcut olduğu için sözlü ve fiziksel şiddete maruz kalmaktadırlar.
Özellikle nöbet gecelerinde ciddi sorunlar yaşayan ve nöbetlere girmekten vazgeçen eczanelerimiz ile birlikte can güvenliği sıkıntısından tutun da özel güvenlik personeli eşliğinde nöbet tutmayı tercih eden meslektaşlarımızın sayısı her geçen gün artmaktadır.
Özellikle nöbet saatlerimizde yaşadığımız can güvenliği sorunlarımızdan dolayı, nöbetçi eczane çevresinde denetimlerin sıklaştırılması için KTEB olarak PGM ile bir çok kez toplantı gerçekleştirmiş ve devriye sayısını can güvenliği sıkıntımızdan dolayı geçmişe oranla artırmış durumdayız.
“Kaçak yollarla ülkemize getirilen hormon, vitamin ve uyuşturucu madde..”
Ayrıca; sosyal medya ve medyada sıklıkla doktorlarımızın odalarından çalınan yeşil reçete defterleri ve kaşelerle ilgili de haberler görmekteyiz. Tarafına gelen bu reçetelerin kontrolünü yaparak, suistimal edildiğini farkettiği ilacın teminini yapmayı reddeden eczacılarımız konu ile ilgili KTEB’i bilgilendirmekte ve KTEB olarak biz de yetkili kurumlara bunların bilgisini iletmekteyiz.
Belirli bölgelerde; yüksek ücretler karşılığında, kabul edilebilir reçete kapsamı (bir aylık doz) dışında reçete yazan doktorların olduğu bilgisi tarafımıza ulaştığı zaman ise, bu bilgiler de Kıbrıs Türk Tabipler Birliği ve yetkili kurullar ile paylaşılmakta ve gereken denetlemenin yapılması talep edilmektedir.
Öte yandan ülke sınır kapılarından, kaçak yollarla ülkemize getirilen hormon, vitamin ve uyuşturucu madde içerikli olduğu şüphesi olan bir çok ürün konusunda, gümrük kapılarında bilir kişi (eczacı) olmadığından gümrük kapıları ve dairesinde görev alan memurlarımıza, ilgili ilaçların farmakolojik etkisinden tutun, içeriklerine kadar talep edildiği takdirde her türlü yardımı da gönüllü olarak veriyoruz.
“Eczacılarımızın bu konuda ortaya koyduğu çaba ve aldığı sorumluluk nettir”
Tekrardan hatırlatmak isteriz ki, tüm bu hususlar dahilinde, uyuşturucu madde kullanımının sorumluluğu tek meslek grubunun değil, bu toplumda yer alan tüm yetkili kurulların sorumluluğundadır. Yukarıda bahsedilen konular da göz önünde bulundurulduğu zaman Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği’nin ve eczacılarımızın bu konuda ortaya koyduğu çaba ve aldığı sorumluluk nettir.
Bizler Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği olarak üstümüze düşeni yıllardır fazlasıyla yerine getirmeye çalıştığımızı ve uyuşturucu ile mücadelede ada genelinde, can güvenliği pahasına da olsa en çok inisiyatif alan ve adım atan meslek grubu olduğumuzu bildirmek ister, sağlık sektöründe yer alan tüm paydaşlarımız ile dün olduğu gibi bugün de ortak çalışmalarımıza istek ve kararlılıkla devam edeceğimizi bildiririz”
