Türkiye’de Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik öneren yasa teklifinin, sağlıklı hayvanlara ötanazi öngören ve kamuoyunda en çok tartışma yaratan 5. Maddesi, AKP’nin önergesiyle verilen değişiklikle kabul edildi
Ötenazi ifadesi teklif metninden çıkarıldı
Teklif metninden “ötanazi” ifadesi çıkarıldı, ancak Veteriner Hizmetleri Kanunu’ndaki esaslara göre ötanazi yapılmasının yolu açık tutuldu. 5’inci madde AKP milletvekillerinin verdiği değişiklik önergesiyle şu şekilde düzenlendi:
“Bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır.”
Muhalefet milletvekillerinin 5’inci maddenin tekliften çıkarılmasına ilişkin değişiklik önergeleri ise reddedildi.
Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik yapan 17 maddelik yasa teklifinin TBMM Tarım Orman ve Köy işleri Komisyonu’ndaki görüşmeleri, geçen hafta başlamış ve sabaha kadar sürmüştü.
İlk üç maddesi kabul edilen teklifin görüşmelerine bugün devam edildi.
Hayvan hakları savunucularının komisyon salonuna alınmaması nedeniyle gergin başlayan görüşmeler sürerken iktidarla muhalefet arasında, teklifin tamamen geri çekilmesi, “ötanazi”den vazgeçilmesi ya da teklifin yeni yasa yılına bırakılması formülleri üzerinde uzlaşma arayışı sürdü.
Veterinerlik Kanunu’nun ilgili maddesi hangi durumlarda ötanaziye izin veriyor?
Komisyonda görüşmeler sürerken AKP kulislerinden, teklifin “ötanazi” yolunu açan 5. maddesinde değişlik yapılacağı bilgisi yayılmıştı.
İlerleyen saatlerde AKP bunun yerine, “Veterinerlik Hizmetleri Kanunu’nun 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır” hükmünün konulmasına ilişkin önerge verdi. Önerge kabul edildi.
Veterinerlik Hizmetleri Kanunu’nun söz konusu maddesi şöyle:
“Hayvanlara ötanazi yapmak yasaktır. Ancak,
a) Hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında,
b) Akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda,
c) Davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.”
Muhalefet yeterli bulmadı
Tartışmalar sürerken, teklifin hayvanların sokaktan alınıp barınakta tutulmasını zorunlu hale getiren 4. maddesi komisyondan geçti.
Muhalefet milletvekilleri ise teklifin tüm maddelerinin, yapılan değişiklikle uyumlu hale gelmesi için yeniden düzenlenmesi gerektiğini, bunun için de teklifin tümden geri çekilerek yeni yasama yılına bırakılmasını istedi.
CHP’li Başarır: ‘4 milyon hayvanı katledeceğiz’ derseniz büyük bir direnç olur
Komisyonda söz alan CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, AKP seçmeninin yarısının da bu teklife karşı olduğunu belirtti:
“Bu yasa çıkarsa, uygulamada büyük infialler olacak toplumda” dedi. Ötanaziden vazgeçilmezse, gündeminde Vergi Paketi ve 9. Yargı Paketi gibi önemli düzenlemeler bulunan Meclis’in çalışma takviminin de etkileneceğini belirtti.
Başarır şu görüşleri dile getirdi:
“Milletvekilleri tatile gitmek istiyor. Bizim düzeltilmesini istediğimiz 5-6 madde var. Bunları makul noktaya getirirseniz Perşembe günü tatile çıkarsınız, söz veriyoruz. Ama ‘4 milyon hayvanı katledeceğiz’ derseniz büyük bir direnç olur. İçtüzüğün bize verdiği hakları, yetkileri sabaha kadar kullanırız. Bu bir tehdit değil. Toplumdan böyle bir talep var.”
Komisyonda görüşmeler sürerken, AKP Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, Komisyon Başkanı Vahit Kirişçi ve muhalefetle temas trafiği yürüttü.
Başarır da AKP Grup Başkanı Abdullah Güler’le görüşme yapacaklarını bildirdi.
Kedileri kapsamayacak
Komisyonda söz alan TİP Milletvekili Sera Kadıgil, düzenlemenin sokak köpekleri için getirildiği söylenmekle birlikte “sokak hayvanları” ifadesinin kedileri de kapsadığını, teklifin bu haliyle son derece belirsiz olduğunu söyledi.
Bunun üzerine söz alan teklifin ilk imzacısı AKP Milletvekili Harun Mertoğlu, Sera Kadıgil’e geçen hafta Çarşamba günkü görüşmelerde bu konuda kendilerini uyardığı için teşekkür ederek düzenlemenin kedileri kapsamaması için önerge hazırladıklarını söyledi.
Hayvanseverler salona da koridora da alınmadı: Televizyon tartışması
Komisyon görüşmeleri, hayvanseverlerin salona alınmaması, komisyon salonunun bulunduğu yerdeki televizyonların da kaldırılması nedeniyle gergin başladı.
Komisyonu izlemek için Meclis’e gelen hak savunucuları, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve avukatların birçoğu Meclis’e alınmadı.
Meclis’e girebilenler ise komisyonun bulunduğu koridorların da dışında bekletildi.
Geçen toplantıda salona alınmayan katılımcıların toplantıyı takip ettiği koridordaki ekranın da kaldırıldığı görüldü.
Komisyonun olduğu koridora bile alınmayan hayvanseverler, zaman zaman alkış ve sloganlarla tepkilerini dile getirdiler.
Gerginlik komisyondaki görüşmelere de yansıdı. Muhalefet milletvekilleri, hangi kurumların katıldığını sorunca Başkan Vahit Kirişçi, resmi olarak onaylanan kurumların katıldığı söylemekle yetindi.
Milletvekilleri ayrıca Veteriner Hekimler Birliği Başkanı ve Türkiye Barolar Birliği Hayvan Hakları Komisyon Başkanı’nın toplantıya katılımının sağlanmasını istedi.
Kirişçi: Televizyon bozuldu
Komisyon Başkanı Kirişçi, kaldırılan televizyonla ilgili “Televizyon zarar görmüş, tamir edildikten sonra yeniden monte edecekler” deyince bir muhalefet partisi milletvekili “Benim odamdaki televizyonu alabilirler, trafoya girdiği gibi televizyona da mı kedi girdi?” diye seslendi.
Teklif üzerinde söz alan DEM Parti Milletvekili Perihan Koca, darbe yöntemleriyle yasa geçirilmeye çalışıldığını söyledi.
Koca, komisyonun bulunduğu koridordaki televizyonların kaldırılmasına tepki göstererek, “Yurttaşlar Meclis dışında ve içinde darp ediliyor. Hiçbir şekilde ne komisyon başkanı ne de AKP’liler teklife dair bir şey demiyor. AKP-MHP, Meclis’in tarihine, toplumunun temeline dinamit koyuyor. Televizyonu bile gözaltına almışsınız. Kurabiye yiyerek, katliam yasasını geçirmeye çalışıyorlar. Bu kanun teklifi bu şartlarda görüşülemez” dedi.
Bazı milletvekilleri, “Odalarımızdaki televizyonları getirirdik” diye laf atarken Koca da “Bu kanlı yasanın karşısında biz varız, biz” dedi.
‘Canlı yayınlansın’ talebi
Muhalefet milletvekilleri, çok önemli bir yasanın görüşüldüğünü ve toplumun ne konuşulduğunu öğrenmesi için komisyon toplantısının Meclis televizyonundan canlı yayınlanmasını istedi.
Komisyon Başkanı Kirişçi ise “Komisyonlardan canlı yayın yapılması Meclis’in geleneği değildir. Atmamamız gereken bir adımı talep etmenizi doğru bulmuyorum. Zaten burada telefonlardan canlı yayın yapıyorsunuz. Bununla yetinelim” yanıtını verdi.
