Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Salahi Şahiner, Hal Yasası‘nın komitelerdeki görüşmeleri sırasında, hükümetin tüccara yüksek kâr payı bırakacak şekilde düzenleme yapılmasında ısrar ettiğini, bunun üreticiye haksızlık olduğunu söyleyerek, hayal ettikleri yasanın bu şekilde olmadığını ve bunun için mücadele etmeye devam edeceklerini belirtti
Şahiner: Hal Yasası görüşülürken, UBP tüccarın temsilcisi gibi davrandı
Yazılı açıklama yapan Şahiner, CTP olarak komite görüşmeleri boyunca deyim yerindeyse üreticiden alıp tüccara vermek için elinden geleni yapan UBP zihniyetine rağmen üreticileriin haklarını korumak için çok mücadele ettiklerini, komite aşamasında Hal Yasası görüşülürken, yasanın her bir maddesinin her fıkrasında üreticinin korunması için mücadele ettiklerini ancak bu sırada hükümet yetkililerinin, üreticinin üretebilmesinden yana değil, tüccardan yana taraf olduğunu ve adeta tüccar tarafının temsilcisi gibi davrandığını kaydetti.
Şahiner, “Üreticilerin desteği ile parlamentoya giren UBP milletvekilleri bile tüccarın kâr oranları konusunda gerekli dik duruşu sergilememiş, tüccar lehine tavır takınmıştır. Toplamda ithal dahil 10 milyar TL büyüklüğüne ulaşan yaş sebze ve meyve piyasasının olduğu KKTC’de, piyasanın çok büyük bir kısmı birkaç tüccar üzerinden piyasa ile buluşabilmekte, yani binlerce üreticinin ürettiği mal sadece birkaç tüccar tarafından alınıp satılabilmektedir” dedi.
“Üreticinin tüccara yüzde 14 komisyon vermesi kabul edilir değildir”
Şahiner şöyle devam etti;
“Tüccarın ürünleri tarladan alıp hale getirmesi ve ürünlerin pazarlanması durumunda alacağı net komisyon oranı, hükümet tarafından yapılan düzenleme ile saatlerce süren itirazlarımıza rağmen yüzde 14 olarak belirlenmiştir.
Her gün ürünü için alın teri döken, gider harcaması yapan üreticinin, yükümlülüğü birkaç saat sürecek olacak tüccara yüzde 14 oranında komisyon vermesi kabul edilir değildir. Üreticilerimizden alıp birkaç tüccara rant kapısı açacak ilgili maddeye, bu yüzden CTP ret oyu vermiştir.
“Hal Yasası’na oybirliği verdik ama bu üreticilerimiz için vereceğimiz mücadele burada bitti anlamı taşımıyor”
Her geçen gün daha zor duruma düşen Kıbrıs Türk çiftçisi için ülkedeki sebze-meyve üretiminin satışını düzenleyecek olması ve bunu yaparken de yerli üretimi koruyacak olması bakımından Hal Yasası’nın yürürlüğe girmesi ülkemiz açısından son derece önemlidir ve sorumlu muhalefet anlayışı ile yasayı oy birliği ile geçirdik.
Yeterli olmasa da tüccarın komisyon oranlarının düşmesine ve piyasaya ucuzlama gelmesine imkan tanıyacak olan Hal Yasası, üretimde planlamanın önünü açarak gıda güvenilirliğinde daha etkin denetim sağlanabilmesini mümkün kılacak.
“Yasa ile tüccarın; kirli anlaşmalar yapıp üreticinin hakkını çalmasının da önüne geçilecek”
Yasa kapsamında bütün ürünlerin halden geçeceği, satışların peşin olacağı düzenlemeler yapılırken; üreticiden tüketiciye giderken aradaki tüccarların kendi aralarında kirli anlaşmalar yapıp üreticinin hakkını çalmasının da önüne geçilecek.
Hal Yasası ile üretim merkezlerine yakın hallerin kurulması, üreticilerin aracı olmadan kendilerinin yer kiralayarak veya hallerden yer kiralayan üretici örgütleri ya da kooperatifleri üzerinden doğrudan marketlere mal satabilmesine olanak tanınıyor, bu çerçevede üreticiyi mevcut keşmekeşten de daha iyi bir noktaya getirecek.
“CTP olarak hayal ettiğimiz ‘Hal Yasası’ bu değildir”
Hazırlanan Hal Yasası, şüphesiz üretici ve tüketici için asgari düzeyde bugünkünden daha iyi olacaktır ancak CTP olarak hayal ettiğimiz ‘Hal Yasası’ bu değildir. Partimiz, yasanın belli kısımlarına ve maddelerine ret oyu vermiş, geneline ise oybirliği vermiştir.
Ancak buradan üreticiler için mücadelemiz bitti anlamı asla çıkarılmamalıdır. Piyasada ucuzlama getirecek olanın, Anayasa ile korunması gerektiği açık açık yazan, üreticinin korunmasından geçmektedir.
CTP bu bilinçle, üreticinin her zaman yanında olmaya ve haklarını korumak için mücadele etmeye devam edecektir”
