En önemli Anayasal haklardan biri olan kişi özgürlüğünün devlet eliyle askıya alındığı yerler olan ceza ve tutukevlerinin, insan hakları ihlalleri bakımından sıkı denetim altında bulundurulması elzemdir.
Bu denetim araçlarından biri, belki de en önemlisi sivil toplum organları ve tarafsız kurumlar tarafından yapılan izlemelerdir.
Bu şekilde, hükümlü ve tutukluların hayatlarının temel insan haklarına uygun koşullarda devlet tarafından emanete alınmasına ilişkin gereklilik, tek başına devletin ilgili birimlerinin insiyatifine bırakılmamış olur.
Bu bağlamda bünyesinde insan hakları konusunda aktif olarak çalışan İnsan Hakları Komitesi‘ni barındıran Barolar Birliği olarak, geçtiğimiz Kasım ayında yeni cezaevine yapmış olduğumuz ziyaretteki gözlemlerimizi kamuoyuyla paylaşmıştık.
Benzer bir girişimi tutuklu hücrelerine gözlem ziyareti gerçekleştirmek amacıyla Polis Genel Müdürlüğü nezdinde de yaptık. Bu isteğimizi önce sözlü sonra da yazılı olarak Polis Genel Müdürlüğü’ne ilettik.
Geçtiğimiz günlerde Polis Genel Müdürü Kasım Kuni imzası ile tarafımıza verilen yazılı cevapta, “Tutuklu hücrelerine keşif ziyareti yapma talebimizin uygun değerlendirilmediği” tarafımıza bildirildi.
Talebimizin reddedilmesi ilk bakışta olumsuz ve hayal kırıklığı yaratıcı bir gelişme olarak değerlendirilse de yazının içeriğinin oldukça dikkat çekici olduğunu ifade etmeliyim.
Sayın Genel Müdür cevabi yazısında özetle, Polis nezdindeki tutuklu hücrelerinin rutin kontrollerinin yapılmakta olduğunu; yargı mensuplarından oluşan heyetler tarafından zaman zaman yapılan ziyaretlerde hücrelerin asgari insan haklarına uygunluk seviyesinde olduğunun saptandığını; 2023 Mart ayı itibariyle Polis Genel Müdürlüğü Denetleme Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan son inceleme ışığında tutuklu şahısların tüm insani ihtiyaçlardan faydalanabilmelerini sağlamaya mevcut olduklarının tespit edildiğini ifade etmiştir.
Bu bağlamda Polis Genel Müdürlüğü görevine yeni atanmış bulunan Sayın Genel Müdür, kendi göreve geliş tarihi itibariyle tutuklu hücrelerinde insan hakları ve temel ihtiyaçları bakımından hiçbir olumsuzluk olmadığına ilişkin bir kabul beyanı ile görevini devralmış oldu.
Bundan çıkacak sonuç ise bu hücrelerde görev süresi içerisinde bu bakımdan ortaya çıkacak bir olumsuzluk ve hak ihlalinin sorumluluğunu da doğrudan üzerine almış olduğudur.
Sayın Genel Müdür, oldukça önemli bir sorumluluğun altına imza atmıştır. Bu noktada bize düşen ise tüm dikkatimizle takip ve izlemeye devam etmek olacaktır ve bunu yapacağımızı da açıklıkla söylemek isterim.
Hasan Esendağlı
Barolar Birliği Başkanı
