Baraka Kültür Merkezi Başkanı Mimar Mustafa Batak, geçtiğimiz ay Lefkoşa ve Gönyeli bölgelerini kapsayacak İmar Planı değişiklik önerilerinin kamuoyuna açıklandığı bilgilendirme toplantısına katılarak, dernek üyeleri ile yapılan çalışmanın ardından Şehir Planlama Dairesi’ne, derneğin yazılı görüşlerini iletti
Değerlendirme metni neler içeriyor?
30’dan fazla maddeden oluşan ve oldukça kapsamlı değerlendirmeler içeren metin, başkent Lefkoşa’nın ve bilhassa Suriçi’nin kültürel mirasının korunması; halkın buluşabileceği ve kültür-sanat aktivitelerinin gerçekleşebileceği meydanlara yer ayırılması; yeşil alan, park ve spor alanlarının merkezi noktalarda konumlandırılması; yaya ve bisiklet yollarına ağırlık verilmesi; bölge halkının her aşamada katılımcı olması gibi öneriler içermekte.
14 Kasım 2023 tarihinde Şehir Planlama Dairesi’ne resmi olarak teslim edilen metinde öne çıkan konular ise şöyle:
Surlariçi korunmalı
Baraka adına yapılan önerilerde Surlariçi’ne özel bir önem atfedilerek “Surlariçi’nin kendine ait bir dokusu ve korunması gereken kültürel bir mirası vardır. Günümüzde restorasyon adı altında yapılan tadilatların, ne mevcut tarihi dokuya, ne kent bütünlüğüne ne de kültürel öğelere uygun olduğunu görmekteyiz. Bunun kapsamlı bir plan, tüzük ve şartname ile kontrol altına alınmasını öneririz” ifadelerine yer verildi.
Ayrıca planlamaya uygun olarak sunulacak projelerin izin süreçlerinin hantal yapısının ortadan kalkması, onay alan projelerin uygulamasının denetlenmesi, inşa ve tadilat aşamasında proje dışına çıkılması halinde cezai işleme tabi tutulması da önerildi.
Kentsel dönüşüm, rantsal dönüşüme dönüşmemeli
Surlariçi’nde ve gelişim öngörülen bölgelerde yaşanacak kentsel dönüşümün rantsal dönüşüme dönüşmemesini savunan Baraka, esnaf ve halkın kira artışı ve çevresel dönüşümler ile yaşanacak mağduriyetlerin kontrol altına alınmasını; kiraların kullanım amacı ve yapı alanına göre yönetmelik ve birim maliyetlerle hesaplanmasını ve Kira Denetim Yasası’nın genişletilerek uygulanmasını da vurguladı.
Kültür-sanat sadece eğlenceden ibaret görülmemeli
Baraka’nın tespitine göre, İmar Planında kültür sanat başlığı altında genel olarak eğlence merkezleri gösterilmiştir. Oysa kültür sanat aktiviteleri için ayrıca alanlar belirlenmesi, bu iki olgunun birbirinden ayrı planlanması gerekmektedir. Kültür sanat faaliyetleri için yeni mekanlar yaratılması, yaratıcı faaliyetler için atölye alanlarının oluşturulması; meydan, yeşil alan, park, bahçe ve spor alanlarının bölgelerin merkezi noktalarına konumlandırılması önemlidir.
Ayrıca İmar Planı ile oluşturulmak istenen yeşil ağın tek başına yeterli olmayacağı, bu ağ üzerinde küçük meydanlar, kültür sanat aktiviteleri için tanımlanmış alanlar ve sosyal faaliyetler için tasarlanmış park, bahçe ve oyun alanlarının belli aralıklarla yerleştirilmesi Baraka’nın önerileri arasında yer aldı.
Yenilenebilir enerji İmar Planının öncelikleri arasında olmalı
Başta kamusal alanlar olmak üzere alt yapısı uygun olan tüm mekanlarda enerji ihtiyacının karşılanması için yenilenebilir enerji sistemine geçilmesini ve bunun kamusal fayda gözetilerek faaliyete alınmasını öneren Baraka, inşa edilecek yeni yapıların ve eski binalar yıkılınca ortaya çıkan hafriyatın yeniden kullanılmasına, bu süreçlerde çevreye verilen zararların ve enerji verimliliğinin göz önünde bulundurulmasına dikkat çekerek bu hususta yönetmelikler hazırlanmasını ve denetlenmesini önerdi.
