Kıbrıs Türk Öğretmenler Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Baybora, Koop-süt’ü bir kez daha kurtarmak için 13 hissedarın tüm hisseleri satın alıp, 2.8 milyon sterlin borcu da kapatmaya hazır olduklarını belirterek, tek şartlarının; Mukayyit atamasının 3’lü kararname kapsamından çıkarılması olduğunu belirtti
Baybora: İştirakler 2006 itibariyle kooperatif oldu
Ülkede son yıllarda Kıbrıslıtürklere ait yerli kurumlar birer birer özel sermayeye peşkeş çekilirken, sıradaki hedefin de Koop-süt olduğu gazetemiz tarafından geçtiğimiz günlerde gündeme getirilmişti.
Konunun tüm detaylarını ise Koop-süt’ün hissedarlarından olan Kıbrıs Türk Öğretmenler Kooperatifi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Baybora anlattı.
Koop-süt’ün, Ticari Levazım ve Binboğa Yem’le birlikte, Kooperatif Merkez Bankası’nın büyük pay sahibi olduğu iştiraklerden biri olduğunu belirten Baybora, bunların 2006 yılına kadar da bankanın birer departmanı olarak varlığını sürdürdüğünü anlattı.
Baybora, “2005 yılında ise Bankalar Yasası’nda yapılan değişiklikle üç ayrı kooperatif olarak kuruldu bu iştirakler. Yani 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren kooperatif oldular” dedi.
“13 kooperatif 600 bin sterlin ödeyerek hisseleri aldı”
2012 yılına gelindiğinde; kötü yönetimin bir getirisi olarak, iştiraklerin yaşadığı ekonomik darboğazla tasfiyeye giden bir süreç başlatılmak istendiğini söyleyen Baybora, bu aşamada Koop-süt’tün de özel bir kuruluşa devredilmek istendiğini belirtti.
Dönemin Kooperatif Şirketler Mukayyidi olan Hasan Bozkan’ın inisiyatif alarak devreye girdiğini ve kendilerinin de içinde olduğu 13 kooperatifin (Kıbrıs Türk Öğretmenler Kooperatifi, Dikmen Kooperatifi, Lefke Kooperatifi, Doğancı Kooperatifi, Çayönü Kooperatifi, Vadili Kooperatifi, Mor Menekşe Kooperatifi, Lefkoşa İktisat Kooperatifi, Kanlıköy Kooperatifi, Limasol Kooperatifi, Koopertaif Memurlar Tasarruf Kooperatifi, Esnaf ve Zanaatkârlar Kooperatifi, Hayvancılar Kooperatifi), Kooperatif Merkez Bankası’nın hisselerini satın alarak, Koop-süt’e ortak olduğunu kaydetti.
Baybora, “Amacımız; rasyonel bir yönetimle kurumu sürdürülebilir bir yapıya kavuşturmaktı. Her kooperatif hisse bedeli olarak 100 bin TL, giriş bedeli olarak da 20 bin TL yani toplamda 120 bin TL ödedi. Bu para o zaman 600 bin sterline tekabül ediyordu” dedi.
“3.5 milyon sterlin borç kapandı, Koop-süt yatırım yapabilir hale geldi”
Yönetimi devraldıktan sonra ana sözleşmede tüzük değişikliği yapıldığını ve 6 kişilik bir Yönetim Kurulu oluşturulduğunu anlatan Baybora, 5 üyenin mevcut üç kooperatif içinden seçildiğini, bir kişinin de Kooperatif Merkez Bankası’nın atadığını söyledi.
7 yıl boyunca kurumun bu şekilde yönetilerek, o dönem 3.5 milyon sterline tekabül eden 10 milyon TL’lik borcunun tamamının ödendiğini ve kurumun yatırım yapabilir pozisyona getirildiğini kaydeden Baybora, Aralık 2019 tarihinde ise kurumun Kooperatif Merkez Bankası’nda tam 1.7 milyon euro nakit blokesi olduğunu aktardı.
“Yönetim tasfiye edildi”
Tam bu tarihte; dönemin Kooperatif Şirketler Mukayyidi Kemal Deniz Dana’nın, Genel Kurul’a müdahil olduğunu ve mevcut Yönetim Kurulu’nu tasviye ederek kooperatiflerin temsilcilerini, kendisine siyaseten yakın olan isimlerden belirlediğini söyleyen Baybora, bu temsilcilerin bağlı olduğu kooperatiflerin arasında kayyum atanan kooperatifler olduğunu belirtti.
Baybora, “Örneğin; Dikmen Kooperatifi, Kanlıköy Kooperatifi, Lefkoşa İktisat Kooperatifi kayyumla yönetiliyordu. Buralardaki temsilcileri kendisi belirledi. Bir de Kooperatifi Merkez Bankası’ndan kimlerin oy kullanacağını da kendisi belirledi. Genel Kurul’a bankanın Yönetim Kurulu’ndan kimse gelmedi. Kemal Deniz Dana, UBP’li 5 kişiyi çağırmış ve karşı listeye destek istemişti. Böylece Dana hali hazırdaki yönetimi tasfiye etti” dedi.
“Özel süt fabrikaları olanlar yönetime getirildi”
O günden sonra 2023 yılının Nisan ayına kadar, kendi özel süt fabrikaları da olan kişilerden oluşan Yönetim Kurulu’nun Koop-süt’ü yönettiğini söyleyen Baybora, bu kişilerin Koop-süt için gidilen yurt dışı fuarlarında da kendi fabrikalarına iş bağladığını ve Koop-süt’ün Pazar payını yıllar içinde aşağıya çektiklerini anlattı.
Bu gidişata dönem dönem dur demek için sürece müdahil olmaya çalıştıklarını, dönemin ilgili Bakanlarıyla ve hükümet yetkilileriyle görüştüklerini söyleyen Baybora, hiçbir önlem alınmadığını belirtti.
“2023’de aynısı yapıldı”
Israrla talep ettikleri Genel Kurul’un da Nisan 2023’de yapıldığını ancak dönemin Kooperatif Şirketler Mukayyidi Çelebi Ilık’ın da yine diğer mukayyitler gibi taraf olduğunu ve kurumun bağlı olduğu Demokrat Partili kişilerin yönetime getirildiğini kaydeden Baybora, kendilerinin adaylarının da seçilmesine rağmen birçok gerekçe gösterilerek yönetime koyulmadığını kaydetti.
Kararların tamamen siyasi olduğunu, Ekim 2023’de tekrar sorumluluk alarak tüm hissedar kooperatifleri toplantıya çağırdıklarını aktaran Baybora, “Gidişatla ilgili ciddi bilgiler alıyoruz dedik. Muhasebe müdürünün verdiği rakamların Yönetim Kurulu tarafından bizimle paylaşılmasını ve hissedarların yönetimde yer alacağı şekilde acil olarak tüzük değişikliği istediğimizi aktardık. 13 hissedar vardı, 13 kişilik Yönetim Kurulu olsun dedik” dedi.
“2.8 milyon sterlin borç yaratıldı”
Dönemin mukayyidine de yazı yazdıklarını, Şubat 2024’te de konuyla ilgili bir açıklama yaparak durumu ortaya koyduğunu anlatan Baybora, kurumun süt alamayacak durumda olduğunu, 115 milyon TL faizlenmemiş borcu bulunduğunu ve bunun da şu anda 2.8 milyon sterline tekabül ettiğini belirtti, kurumun iki yıldır da uluslararası fuarlara gidemediğini hatırlattı.
“Tüm hisseleri alıp borcu kapatmaya hazırız”
Baybora, “Biz bu noktada mukayyidi göreve davet ediyoruz. Tüm hissedarları da toplantıya çağırdık, aldığımız karar şu; Tüm hissedarlardan hisselerini devralmak istiyoruz. Hissedarların koyduğu toplam rakamı ödemeye de hazırız. Koop-süt’ü yönetmeye hazırız” dedi.
“Şartımız var; Mukayyit ataması 3’lü kararname kapsamından çıkarılacak”
İlgili mukayyit nezdinde hükümetle protokol yapmak istediklerini, Mukayyitlik Yasası’nın ivedilikle değiştirilmesi şartları olduğunu ve bu değişiklikle mukayyidin 3’lü kararnameyle atama kapsamının dışına çıkarılmasını istediklerini kaydeden Baybora, bunların yapılması durumunda 48 saat içinde tüm hisseleri alıp borcu kapatmaya da hazır olduklarını vurguladı.
Baybora, “Yasa tasarısıyla ilgili de çalışma yaptık. Koop-süt’ü tamamen yönetmek istiyoruz, bu tecrübeye ve bilgiye sahibiz. Kötü yönetimlerin bir sonucudur bugünkü durum. Siyasetin buraları ekonomik rant olarak görmesinin sonucu. Çünkü buraları kendi kitlelerine menfaat dağıtmak için kullanıyorlar. Ülkeyi ya da iştirakleri düşünen yok” dedi.
İLGİLİ YASA TASARISINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ
