Engelli bireylerin yaşadığı sorunları Özgür Gazete’den Mustafa Baflı‘ya anlatan, Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, engellilerin sorunlarının, sadece Engelliler Günü‘nde gündeme gelmesi ve idarecilerin biblo gibi fotoğraf çektirmesinden çok öte olduğunu söyledi
Kibrit: Engelli bireylerin sorunları, toplumsaldır
Kibrit, engelli bireylerin yaşadığı sorunların toplumsal sorunlar olduğunu kaydederek, bu sorunların, sadece 3 Aralık Engelliler Günü ya da 10-15 Mayıs Engelliler Haftası’nda gündeme gelmesinin, birkaç idarecinin biblo gibi fotoğraf çektirip, sanki bizlerleymiş gibi yansıtmasının çok ötesinde olduğunu söyledi.
Pandemi sürecinin engelli bireylerin hayat şartlarını daha da zorlaştırdığını ifade eden Kibrit, “Bizim için hayat şartları en az 3-4 kat arttı” dedi.
“Arkadaşlarımız hapis hayatı yaşıyor”
Engelli bireylerin sosyalleşmesi için hiçbir zaman plan, program yapılmadığını belirten Kibrit, bu nedenle Kıbrıs’ın kuzeyinde engelli yurttaşların çok az sosyalleştiğine işaret etti.
Pandemi dönemine özellikle dikkat çeken Kibrit, “Bu dönemde arkadaşlarımız hapis hayatı yaşamaya devam ediyor” vurgusunu yaptı.
“Engelli bireyler, pandemi nedeniyle tedavi alamıyor”
Tedavi alan engelli yurttaşların, koronavirüs salgınından korktukları için derneğe gidip tedavilerine devam edemediğini aktaran Kibrit, “Arkadaşlarımız tedavi programları çerçevesinde buraya gelemiyor. Bu durum onları sağlıkları açısından daha dageriye götürmekte, yaşam kaliteleri düşmekte” dedi.
“2006 yılından bu yana 1 engelli istihdamı dahi yapılmadı”
Kibrit, 1993 tarihinde geçen Engellileri Koruma, Rehabilitasyon ve İstihdam Yasası’na işaret ederek, “Yasaya göre, her 25 kişi çalıştıran kamu veya özel sektör bin engelli birey çalıştırmak zorunda” dedi.
Yasaya uyulmamasının cezası olduğunu da ifade eden Kibrit, “Ama 2006 yılından günümüze kamuya 1 engelli istihdamı bile yapılmadı” vurgusunu yaptı.
14-15 yıldır istihdam yapılmaması nedeniyle bu zaman diliminde yer alan bütün hükümetlerin suçlu olduğunu kaydeden Kibrit, “Arada bazı KİT yerlerine istihdam yapıldı. Sadece Vakıflar İdaresi Yönetim Kurulu’nda yer aldığım dönemde, 5 arkadaşımızı istihdam ettik” dedi.
“665 arkadaşımız kamuda istihdam beklemekte”
“2017 yılının Ekim ayına göre, 665 engelli bireyin kamuda istihdam beklediğini ifade eden Kibrit, bu rakamın daha da artmış olabileceğini kaydetti.
Kibrit, 740’a yakın bedensel engelli kişinin derneğe üye olduğunu söylerek, “Okulunu bitiren, üniversiteye veya yüksek lisansa devam edenler var, çalışmak istiyorlar fakat istihdam edilmediler” dedi.
“460’a yakın kişi kamuda, 52 kişi ise özel sektörde çalışmakta”
Yine 2017 tarihine işaret eden Kibrit, o dönemde yapılan çalışmada, 460’a yakın engelli yurttaş kamuda, 52 engelli yurttaş ise özel sektörde çalıştığını söyledi.
Özel sektörlerin, engelli birey istihdamı yapması için yasada birkaç düzenleme yapıldığını dile getiren Kibrit, “Hem işveren, hem de engelli bireyler için teşvik var. Bir işyeri, engelli birey istihdam ederse, çalışanın 4 yıllık primlerini devlet karşılıyor” dedi.
“Farkındalık arttı ama arzu edilen düzeyde değil”
Toplumda, engelli bireylere yönelik farkındalığın arttığını kaydeden Kibrit, bunun arzu edilen düzeyde olmadığını da sözlerine ekledi.
Kibrit, bu farkındalık artışının, kendi çabalarından kaynaklandığını ifade ederek, “Biz adanın her noktasında konser verdik, tiyatro oynadık. Uygun olmayan salonlar, kendilerini mecburen dönüştürdü” dedi.
Engelli Standartları Tüzüğü’nün yürürlükte olduğunun altını çizen Kibrit, “Yeni binalar yapılıyor. Binaların bu tüzüğe ne kadar uyduğu soru işaretidir, bunun denetlenmesi gerekir. Ayrıca en büyük sorunlardan bir de erişim-dolaşım-ulaşımdır” dedi.
“Ağır engelli bireyler tıbbi malzeme eksikliği yaşıyor”
Pandemi nedeniyle geçen yıl talep edilen tıbbi malzemenin yüzde 30’unun alındığını ifade eden Kibrit, “Ağır engelli bireyler tıbbi malzeme eksikliği yaşıyor. Bu malzemeler tamamen bitti ve herhangi bir eczaneden de alınabielcek şeyler değil. buna acilen çözüm bulunması gerekiyor” dedi.
Mustafa Baflı – Özgür Gazete
