Kamuda maaşlardan yapılacak kesintilerle ilgili hazırlanan Her Türlü Maaş Ücret ve Maaş Nitelikli Ödemeler ile Emekli Maaşlarından Yapılacak Olan Kesintiler Hakkındaki Yasa Cumhuriyet Meclisi’nden geçti.
Manavoğlu: En azından esnaftan mükellefiyet talep edilmesin
Tasarıya ilişkin ilk sözü Halkın Partisi (HP) Milletvekili Gülşah Manavoğlu aldı. Manavoğlu, tasarıda yer alan peşin ödemede yüzde 25 indirimin az olduğunu ancak onay verdiklerini belirtti. Lefkoşa Suriçi’nde aylardır çalışamayan kurumlardan kira talep edilmesini eleştiren Manavoğlu, en azından esnaftan mükellefiyetlerinin talep edilmemesini istedi.
Toros: sorunlar çığ gibi büyüyor
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Fikri Toros da, ekonomik aktivitenin tamamen durma noktasına geldiğini ve sorunların çığ gibi büyüdüğünü ifade ederek, sürecin başından beri önerilerinin değerlendirilmediğini belirtti. Ekonominin durumunun aşikar olduğunu söyleyen Toros, devletin yükümlülüğe girmesi ve oluşturulacak fonla hibeye gidilmesini önerdiklerini hatırlattı. Toros, elektrik gibi rutin giderlerin en azından dondurulması gerektiğini ve uzun vadede de ekonomik çarkların normale dönemeyeceğini söyledi. Sadece vakıfların değil, devletin de kiraladığı konutlar olduğunu hatırlatan Toros, bu uygulamaların genele yayılması gerektiğini belirtti. Gecikme zamlarıyla ilgili af oranlarının yapılan ödeme üzerinden yapılmasını eleştiren Toros, ödeme yapamayana yardım amaçlı ödeme üzerinden indirim yapılmasının çelişki yarattığını söyledi. Hükümetin aldığı kararlar doğrultusunda kapanan yerlerin kiralarının dondurulması gerektiğini kaydeden Toros, hiç gelir elde edemeyen ancak masraflarını ödemek zorunda kalanlara yardım etmek gerektiğini belirtti. Bu tasarıyı olumlu bir adım olarak değerlendirerek, onaylayacaklarını yineleyen Toros, gerekli yasal düzenlemelerle daha da rahatlama getirilmesini talep etti.
Angolemli: Hal yasası bir an önce hazırlanmalı
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Milletvekili Hüseyin Angolemli, bugün genel kurulun kahvehaneye döndüğü eleştirisinde bulunarak, 62. maddenin bu şekilde kullanılmaması gerektiğini söyledi. Bugünün gündeminin Ali Pilli olduğunu ve halkın çoğunluğunun bu konuda üzgün olduğunu belirten Angolemli, pandemi döneminin önemli şahıslarından olan ve aylardır personel yetersizliği var diyen Pilli’nin ne kadar haklı olduğunun bugün PCR testi kuyruklarından anlaşıldığını kaydetti. Angolemli, böyle bir dönemde cumhurbaşkanlığında 3 ayrı kalemde örtülü bütçe olmasını eleştirerek, hayat pahalılığı kesintisinin meclisten oybirliğiyle geçtiğini hatırlatarak, halktan bu şekilde kesinti yapılırken, bu dönemde farklı başlıklarla ayrılan örtülü ödeneğin hazmedilemeyeceğini söyledi. Partisinin komitelere giremediği için meclis kürsüsünden konuştuğunu kaydeden Angolemli, bugün yapılan yasa tasarısında birikmiş borç kapsamına neyin alındığını sorarak, ona göre oy vereceklerini belirtti. Angolemli, tasarıyla ilgili farklı maddeleri okuyarak, değerlendirmelerde bulundu ve sorular yöneltti. Halkın parasızlıktan inlediğini vurgulayan Angolemli, “Hal yasası bu dönemde de geçmezse bir daha geçmez. Bir an önce hazırlanmalı” dedi.
Denktaş: Süreç sona ermedi
Demokrat Parti (DP) Milletvekili Serdar Denktaş, vakıfların mal kiralayan en büyük kurum olduğuna işaret ederek, bu yasanın amacının bu süreçte kolaylık sağlamaksa eksik olduğunu kaydetti ve tasarıda yer alan koşulların sağlanması amaçlanan kolaylığı ortadan kaldırdığını söyledi. Affın pandemi çıktığı günden beri mağdur olanları kapsaması gerektiğini kaydeden Denktaş, bu sürecin hem sona ermediğini, hem de ne kadar süreceğinin belli olmadığını hatırlatarak mevcut şekliyle bu tasarıya red oyu vereceğini belirtti.
Hamzaoğluları: Dönemi iyi idare edemediniz
CTP Milletvekili Biray Hamzaoğluları ise, borcunu ödeyemeyenlere yönelik yapılan bu yasanın mağdur olanların çok azını kapsadığını söyledi. Hamzaoğluları, taşımacılık yapanların, turizm sektöründe çalışanların, yatırımlarını yapamayanların durumunun ne olacağını sordu. “Bu dönemi iyi idare edemediniz” diyen Hamzaoğluları, konuşmasına Perşembe gün devam edeceğini söyledi.
Saner: Amaç biriken borçları hafifletmek
Başbakan Hamza Saner bu yasayla amaçlarının, yüzlerce davayı kolaylaştırmak ve biriken borçları hafifletmek olduğunu söyledi. Yasanın kapsamı hakkında bilgi veren Saner, yasanın daha önceki değişikliklerden yararlanmamış olan herkesi kapsayacağını belirtti. Tasarının 3. görüşmesi bir sonraki birleşimde yapılacak.
Genel kurul daha sonra “Her Türlü Maaş Ücret ve Maaş Nitelikli Ödemeler ile Emekli Maaşlarından Yapılacak Olan Kesintiler Hakkında Yasa Tasarısı”nı görüşmeye başladı.
Çeler: Düzenleme yapılmalı
Tasarıyla ilgili ilk sözü alan TDP Milletvekili Zeki Çeler, böyle bir adımın atılmasının özel-kamu arasındaki dengeyi sağlayacağını belirtti. Çeler, ödenen 1500 TL’lerin açıklandığı şekilde ödenmediğini ve bu paralarının çalışanın eline geçtiğinden emin olunacak bir düzenleme yapılmasını önerdi.
Özdenefe: Ödemeler gecikirse yasal bir karmaşa olacak
CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe, hayat pahalılığı artışının ödenmemesinin yasaya bağlanmasının doğru olduğunu ve bugünkü adımla yasallaşmasından memnuniyet duyduğunu belirtti. Özdenefe, kesintilerin nasıl kullanılacağının belirtilmesi ve 31 Aralık 2021’e kadar geri ödeneceğinin taahhüt edilmesinin de yasanın önemini artırdığını belirtti. Fazilet Özdenefe, yürürlükten kalkma tarihinin 1 Ocak 2022 olmasının, ödemelerin gecikmesi halinde yasal bir karmaşaya sebep olacağını belirterek, kaldırılmasını istedi. Özdenefe, 2. görüşmesi bugün yapılan Kıbrıs Vakıflar İdaresi Kiracılarının Birikmiş Kira ve Gecikme Zammı Borçlarının Tahsili ile İlgili Kuralların Düzenlenmesi (Geçici Kurallar) Yasa Tasarısı’na eleştiride bulundu.
Toros: Komitede hatırlattık
CTP Milletvekili Fikri Toros ise, bu yasayla oluşacak kaynağın yerli istihdama aktarılmasını talep ettiklerini ve kesintilerin ne zaman ödeneceğinin somut şekilde yer almasını talep ettiklerini hatırlattı. Toros, bu yasanın merkezi yönetime bağlı olmayan, yönetim kurulu olan kurumlarda bu kesintileri yapma hakkı veremeyeceğini de komitede hatırlattıklarını vurguladı.
Genel kurul daha sonra Özdenefe’nin önerisi üzeri tasarıdaki “1 Ocak 2022’de yürürlükten kalkar” maddesini “Ödemeler gerçekleştikten sonra fes olması” şeklinde değiştirip oyladı. Tasarı, 1 ret, 42 kabul oyuyla kabul edildi.
Atun: Eleştirileri değerlendirdik
Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı UBP Milletvekili Sunat Atun yeniden söz alarak, CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe’nin Kıbrıs Vakıflar İdaresi Kiracılarının Birikmiş Kira ve Gecikme Zammı Borçlarının Tahsili ile İlgili Kuralların Düzenlenmesi (Geçici Kurallar) Yasa Tasarısı’na yönelik eleştirileri değerlendirdiklerini belirtti. 5 maddenin zaten kira borçlarıyla ilgili düzenlemeye tabi olduğunu söyleyen Atun. 7. maddeyi de daha anlaşılır hale getirerek, suiistimale izin vermeyecek şekilde 3. görüşmeye getireceklerini kaydetti. Karşılıklı mutabakatla tasarı 3. görüşme öncesi yeniden komiteye gönderilmesi oylanarak kabul edildi. Genel Kurul bir sonraki toplantısını Perşembe günü gerçekleştirecek.
