Bankalarda her yıl çok sayıda hesaptaki para, zaman aşımına uğrayarak Tasarruf Mevduatı Sigortası ve Finansal İstikrar Fonu’na devrediliyor

KKTC Merkez Bankası verilerine göre 2010 ile 2020 arasındaki 11 yılda, 4 bin 937 hesap zaman aşımına uğradı. Bu hesaplardaki 7 milyon 541 bin TL, 591 bin Dolar, 1 milyon 108 bin Sterlin ve 271 bin Euro Merkez Bankası’na devredildi.

KKTC Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Pelin Yaylalı, TAK muhabirinin, zaman aşımına uğrayan mevduatlar konusundaki sorularını yanıtladı, mevzuat ve rakamlarla ilgili bilgi verdi.

KKTC’de bu konudaki uygulamalar, Bankacılık Yasası uyarınca geçen yıl çıkarılan “Mevduat ve Zaman Aşımına İlişkin Tebliğ” ile düzenlendi.

Sahipleri vefat eden veya sahipleri tarafından unutulan hesaplar yanında küçük mevduat olduğu için ihmal edilen ancak zaman içinde faizleriyle artan birçok hesap, 10 yıl boyunca işlem yapılmadığı için zaman aşımına uğruyor. 

Zaman aşımına uğramış mevduatlara ilişkin mevzuata göre, hak sahibinin en son talebi, işlemi veya herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak, on yıl içerisinde aranılmaması durumunda, bankalar nezdindeki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklar bu kategoriye alınıyor.

Bu durumda olan ve asgari ücretin yüzde 10’unu aşan miktardaki mevduatlarla ilgili, zaman aşımı süresi dolmasından sonraki 15 gün içerisinde mudilere veya mevduat sahiplerinin adreslerine mektupla ihbarda bulunuluyor.

Ardından aranmayan hesaplar, zaman aşımı süresinin bitimini izleyen takvim yılı başından itibaren altı ay içinde bankalarca sahiplerinin isimleri, kimlik numaraları, adresleri ve haklarının faizleri ile ulaştıkları tutarlar gösterilmek suretiyle düzenlenen bir cetvelle Merkez Bankası’na devrediliyor. 

Merkez Bankası da bu mevduatları, Resmi Gazete’de ilan ederek Tasarruf Mevduatı Sigortası ve Finansal İstikrar Fonu’na intikal ettiriyor ve Fon tarafından gelir kaydediliyor.

“Bankaların Web sitelerinden de araştırılabiliyor”

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Pelin Yaylalı, bu konuda ayrıntılı düzenlemeler bulunduğuna işaret ederek “2019 yılında yürürlüğe giren tebliğ kapsamında halkımız, Resmi Gazete yayınını beklemeden bankaların web siteleri aracılığı ile araştırmalarını yapabilir” dedi.

Yaylalı, 2010-2020 yılları arasındaki 11 yılın, para birimi bazında zaman aşımına uğrayan tutarları ile bu 11 yılda Resmi Gazete’de yayımlanmış hesap sayısına ilişkin şu tabloyu paylaştı:

(Bir önceki yılsonu Aralık ayı itibarı ile yürürlükte bulunan aylık asgari ücretin %10 (yüzde on)’unu aşanlar ve 2017 yılı öncesinde, Bankalar Yasası’na göre 20 Amerikan Dolarını aşan hesapların, hesap bazında sayısı) 

Yaylalı, son yıllarda rakamlardaki artışın, bu konudaki artıştan kaynaklandığını söyledi.

Zaman aşımı nedenleri

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Pelin Yaylalı, mevduatların zaman aşımına uğramasının başlıca sebeplerini ise şöyle sıraladı:

“Hesap sahibinin vefatı nedeniyle, mirasçılarının bu hesaplardan haberdar olmaması; hesap sahibinin unutkanlığı; özellikle yabancı ülke vatandaşlarının, ani olarak yurtdışına çıkışları nedeniyle erişim sıkıntısı veya ihmalkarlık; mevduatın, küçük olduğu değerlendirilerek ihmal edilmesi ancak zaman içerisinde faizle belli bir büyüklüğe ulaşması; son zamanlarda belli hesapların işletilebilmesi (kredi, kredi kartı gibi) için açılan ve sonradan kapatılması ihmal edilen hesaplar.”