Genç İş adamları Derneği (GİAD) Başkanı Mühit İnce, iş insanlarının Covid-19 salgın döneminde hükümetten yardım görmediklerini vurguladı
İnce: Covid-19 öncesi de ekonomi istikrarsızdı
Özgür Gazete’den Mustafa Baflı’ya konuşan İnce, ekonomik konularda önemli açıklamalarda bulundu.
Kıbrıs’ın kuzeyindeki ekonominin Covid-19 öncesinde de istikrarsız olduğunun altını çizen İnce, 12-14 ayda bir hükümetlerin değiştiğini, bunun da sağlıklı bir ekonomi yaratmadığını ifade etti.
“Tedarik zincirinde çok ciddi problem var”
Pandemi sonrasında hammadde patlaması yaşandığını ifade eden İnce, Türkiye’de yaşanan sosyo-ekonomik krizlere de işaret ederek, dövizin artışına da değindi.
İthalat yapan firmaların ürünleri getirmeye konteyner bulamadığını ifade eden İnce, konteyner fiyatlarının 2 bin dolarlar civarından 10 bin dolara yükseldiğini kaydetti.
İnce, bütün bu yaşananlardan dolayı tedarik zincirinde çok ciddi problem yaşandığını ifade etti. Döviz ve hammaddenin bu yükselişini Kıbrıs’ın kuzeyinin kaldıramadığını dile getiren İnce, “Önceden stoklar vardı. Stoklardan dolayı fiyat artışları mallara yansıtılmamıştı. Sektörlerin açılması ve mevcut stokların pazara girmesiyle artışlar da artık yansıtılmaya başladı” dedi.
“Devletten derneğe aşı ulaşamaz”
İş insanlarının Kıbrıs’ın kuzeyine aşı getirme çabasının olduğu hatırlatılan İnce, GiAD olarak aşı getirme girişiminde bulunmadıklarını; çünkü kendilerine devletten derneğe aşının ulaşamayacağı cevabının verildiğini ifade etti.
İnce, “Aşıyı getirme devletten devlete şeklinde oldu. Ya Türkiye’den gelen aşılar var ya da Avrupa Birliği’nin Güney Kıbrıs üzerinden yolladığı aşılar var” dedi.
“Pandemi döneminde yardım görmedik”
Pandemi döneminde hükümetten yardım görmediklerinin altını çizen GİAD Başkanı İnce, “Hükümetin olanaklarının bol olduğu dönemlerde, bu kaynakların nasıl kullanıldığı soru işaretidir. O kaynaklar verimli ve belli kriterlere göre kullanılmadığını bildiğimizden dolayı biz sürekli olarak yardım olması gerektiğini talep ettik” dedi.
“Hükümetsizlik bizi ciddi şekilde krize soktu”
Covid-19 nedeniyle yaşanan kapanmalara değinen İnce, ilk kapanmada tecrübesizlik olduğunu ifade etti. İnce, daha sonraki süreci ise şu şekilde yorumladı:
“Dalgaya hazır olmamız lazımdı. O dönem Cumhurbaşkanlığı seçimleri dönemiydi. Daha sonra hükümet kurulamadı. Sektörler, hükümetsiz devam etti. Biz pandemiyi yönetecekken, hükümet kurma çalışmalarıyla zaman geçirildi. Hükümetsizlik bizi ciddi şekilde krize soktu”
“Nüfusumuzu bile bilmiyoruz”
İstatistik yoksunu olunduğunu vurgulayan İnce, nüfusun kaç olduğunun bile bilinmediğini ifade etti. İstatistik konusunda eksik olunduğunu bir kez daha yineleyen İnce, bu nedenle sağlıkla ve eğitimde planlamanın yapılamadığını söyledi.
“Yama şeklinde… Siyasi araç olarak kullanılan destekler yapıldı”
“Genç girişimcilere Covid-19 öncesi teşvik yapıldı mı?” sorusunu cevaplayan ince
siyasetçilerin ülke için planlama yaptığı zaman 6 ay sonra bulunduğu yerde olup olmayacağını bile bilmediğini ifade ederek, orta vadeli planlara çok fazla girilmediği söyledi.
İnce, “Veri tabanı olmadığı için Türkiye ile yapılan istişare sonrası bir bütünlük dahilinde olmayan yama şeklinde yardımlar yapılır. Bunlar da tabana yayılmaz siyasi araç olarak kullanılan desteklerdir” dedi.
Üreticinin Sanayi Dairesi’ne gittiği zaman hangi kriterlerde arazi alabileceği konusunun ortada olmadığını kaydeden İnce, “Araziler, ihtiyacı olmayan, siyasi yapıya yakın, iş insanı adı altında dağıtılan yerlerdir” dedi.
“Geçiş noktaları daha önceden açılabilirdi”
Geçiş noktalarının açılmasıyla ilgili de konuşan İnce, “Geçiş noktaları daha önceden açılabilirdi” dedi.
İnce, hem Kıbrıs’ın kuzeyinden hem de Kıbrıs’ın güneyinden geçiş noktalarının açılması için gerekli girişimlerin yapılmadığına dair şüpheleri olduğunu ifade etti. Kıbrıs’ın güneyinde de çalıştığını ve bu nedenle pandemi döneminde geçiş yaptığını ifade eden İnce, “Geçiş noktalarında alınacak önlemlerle geçiş noktalarının daha önceden açılabilirdi” ifadesini yineledi.
“Aşı, ekonomimizi canlandırır”
“Ekonomiyi ne canlandırır” sorusunu cevaplayan İnce, aşının ekonomiyi canlandırabileceğini belirtti. Temmuz ayı içerisinde karantinayla girişin ortadan kaldırılması gerektiğini savundu.
İnce, yaz aylarındaki hareketliliği kaçırmamak adına Covid-19 testleri ile girişlerin olabileceğini ifade etti.
“Adanın Girişimci Çocukları Projesi için protokol imzaladık”
Röportajın sonunda GİAD ve Girişimci Kadınlar Derneği (GİKAD) ile başlattıkları ‘Adanın Girişimci Çocukları Projesi’nden bahseden ince, çözüm odaklı bireyler yaratmak için harekete geçtiklerini kaydetti.
Programda ortaokullardan 7’nci sınıf öğrencilerinin olacağını aktaran İnce, programda Türkiye’den Profesör Dr. Mehmet Başar ve ekibinin yer aldığını ifade etti.
Milli Eğitim ve kültür Bakanlığı ile GİAD ve GİKAD arasında proje için protokol imzaladıklarını kaydeden ince, amaçlarının 6 ortaokulla birlikte toplam 12 öğrenci ve 3 öğretmen ile programı başlatmak olduğunu söyledi.
Türkiye’den gelecek ekibin programa katılan eğitimcileri de eğiteceğini belirten İnce, “Öğrencilerin öğrenebileceklerini uygulayacaklar. Mart ayına kadar bir ürünü nasıl geliştirebileceklerini, nasıl pazarlayabileceklerini, maliyetinin ne olacağını sunacak” dedi.
