Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) Başkanı Mehmet Harmancı, dünyada belediye reform çalışmalarında ana parametre olarak 5 kriter konulduğunu, bunların ölçek, yetkiler, özerklik derecesi, mali yapı ve düzenlemeler olduğunu, ülkemizde ise tek tartışılan detayın ölçek ekonomisi olarak sınırlı kaldığını vurguladı
Harmancı: Demokrasimiz açısından kara bir leke olan tarihi bir kesit
Kıbrıs Genç TV’de yayınlanan ve sezon finalini gerçekleştiren Mustafa Alkan’ın sunduğu Er Meydanı programının yanı sıra aynı kanalda yayınlanan Nazar Erişkin’in sunduğu Bugüne Dair programına katılan Harmancı, iki yayında da belediyeler reformu yanında ülkedeki ekonomik sorunların yerel yönetimler üzerindeki etkisi ile LTB’nin devam eden ve tamamlanan projelerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Harmancı belediyeler reformu konusu üzerinde detaylı şekilde dururken, bugüne kadar hükümetin sürdürmeye çalıştığı süreci “Demokrasimiz açısından kara bir leke olan tarihi bir kesit” şeklinde nitelendirdi.
“Belirsizlik içerisinde ‘ben adayım’ demek mevki, makam meraklılığıdır”
Belediyelerin toplum yaşamına direk etkisi bulunduğunu ama hükümetin katılımcı bir anlayışla yürütmesi gereken süreci başarısızlıkla yürüttüğünü, tüm siyasi partilerin reform niyetinde olmasına rağmen bu konuda bir konsensüs aranmadığını ve belediyelerin işin içine yeterince dahil edilmediğini vurguladı.
Başkan Harmancı konuşmasında “Hangi belediyeye hangi şartlarla kim aday oluyor? Bu belirsizlik içerisinde ‘ben adayım’ demek sadece bir mevki, bir makam meraklılığıdır” dedi ve şöyle devam etti;
“Birincil görevim Başkent Lefkoşa’nın bu belediyeler reformunda bilimin, aklın ve gerçeklerin ışığında hak ettiği şekilde yerini almasıdır. Bunun için de sonuna kadar mücadele edeceğiz. Lefkoşa’nın bulunduğu konum çok nettir; Lefkoşa’nın varlığını, önemini kimse sınamasın, Lefkoşa’nın toplum için ne anlama geldiğini herkes biliyor. Bilimsel çalışmalar doğruyu söyleyecektir, bundan sonraki süreçteki adaylığım da bu reform sürecinden çıkacak sonuçla ilişkilidir.
Şu an Anayasa tanımayan ve demokrasiyi bilmeyen bir hükümetle karşı karşıyayız. Lefkoşalıların vermiş olduğu destek ve güvenle, Lefkoşa’nın yani başkentimizin hakkını savunmak için buradayım”
“Topluma sorulsun ve onay alınsın önerisinde bulundum”
Reform konusunda yaşanan çıkmazın çözümü için tek maddelik anayasa referandumu önerisi yaptığını, bunun da reformun halkın onayına sunulması amaçlı olduğunu belirten Başkan Harmancı, konuyu şu ifade ile detaylandırdı:
“Bir şeyleri delerek iş yapmak zorunda değilsiniz, reform istemek bir iradedir, ama bunun ne zaman ve nasıl olacağına halk karar vermelidir. Çünkü belediyeler devlet teşkilatının neredeyse yarısıdır. Halkın görüşlerini almıyorsanız yaptığınızın hiçbir anlamı yoktur”
Başkan Harmancı, dünyada da belediye reformları yapıldığını, bu reform sürecini Danimarka’nın 7 yılda, Estonya’nın 4 yılda yaptığını aktarırken, dünyadaki örneklerin her türlü detayın düşünülmesi ve hiçbir konunun havada veya eksik bırakılmaması olduğunu belirtti.
“Hazırladığımız tüm çalışmaları milletvekillerine ve komitelere yazılı olarak ilettik”
Harmancı: “Belediyeler reformuna ilişkin Avrupa’da tavsiye kararı diyor ki hedefleri yöntemleri ve sonuçları Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartnamesi ile örtüşmelidir. Ve bunu yaparken de demokrasiyi işletmek zorundasınız. Öncelik bir konsensüse varılmasıdır.
Maalesef bizde bunun tam tersi. Burada çok önemli bir uyarı yapılıyor; bu coğrafi değişiklikler seçimlerde bir gruba ya da bir siyasi partiye avantaj sağlayacak şekilde düzenleme yapmaktan kaçının diyor. Büyüklük arttıkça demokratik katılım problemi yaşanıyor diyor. Ölçeğe göre yetki alanlarını farklılaştırabilirsiniz deniliyor.
Tüm bu süreç boyunca her zaman yapıcı davranmaya çalıştım, hem ilgili komiteye hem de tüm milletvekillerine dünyadan örnekler de içeren Tutum Belgesi dahil çalışmalarımızı yazılı olarak ilettim. Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Kongresi’nin 219 (2007) ve 452 (2021) Tavsiye Kararları başkentlerin mali yapılarının, belediye ve merkezi hükümetin farklı siyasi partileri temsil ettiği durumlarda bir siyasi çatışma aracı olarak kullanılabildiğini, bu yüzden de başkent belediyelerine özel bir yasal statü verilmesi ve özerkliklerini koruyacak yasal önlemlerin alınması gerektiğini vurgular”
“Dünyada reform için 5 ana parametre varken ülkemizde sadece ölçek tartışılıyor”
Dünyada belediye reform çalışmalarında ana parametre olarak 5 kriter konulduğunu, bunların ölçek, yetkiler, özerklik derecesi, mali yapı ve düzenlemeler olduğunu, ülkemizde ise tek tartışılan detayın ölçek ekonomisi olarak sınırlı kaldığını vurgulayan Başkan Harmancı, ölçeği büyütüp bunun ekonomik koşullarının belirlenmemesi ve gerekli yetkilerinin verilmemesi durumunda belediyelerin bundan yararlanılamayacağının altını çizdi.
Başkan Harmancı, Lefkoşa’ya aşkla bağlı olduğunu, doğduğu, çocukluğunu yaşadığı, büyüdüğü, bugün de belediye başkanı olarak hizmet ettiği şehir olduğunu, adaylıktan önce bahsettiği süreç için üzerine düşen sorumlulukla çalışacağını vurgulayarak şu sözlere yer verdi:
“Yurttaşlarımızın belediye konusundaki güvenini gözlemekteyim”
“Bir reform sürecini oldubittiye getirmelerine, Başkent Lefkoşa gibi bir yerin belli çıkarlar uğruna heba edilmesine izin vermem, buna bu şehirde yaşayan kimse de izin vermez. Çeşitli zamanlarda açıklanan kamuoyu yoklamalarının sonuçlarını görüyoruz, bizim de kendi yaptığımız çalışmalar var.
Buralardaki sonuçlar Lefkoşalıların güveninin aynı şekilde devam ettiğini gösteriyor. Ayrıca, yurttaşlarımızın bire bir ne dediği de bizim için çok önemlidir, yurttaşlarımızın belediye konusundaki güvenini gözlemekteyim, buna ilaveten belediyede birlikte çalıştığım arkadaşlarımın da bu yönde güven ve desteğini gözlemliyorum”
Yaşanan uzun süreç sonunda seçimlerin ertelenmesinin ve ardından Resmi Gazete’de yayınlanan 27 Kasım’a kadar belediye başkanlarının yetkilerinin devam etmesi konusuna da değinen Başkan Harmancı, kendisinin bu minvalde hareket edeceğini çünkü neticede alınan kararın Resmi Gazete’de yayınlandığını, Anayasa Mahkemesi’nin tersini söylemesi durumunda da bunu değerlendireceğini ifade etti.
Pandemi, ekonomik daralma, ciddi şekilde artan işsizlik, Türk Lirası’nın sürekli değer kaybı nedeniyle ekonomide yaşanan sıkıntılara da değinen Başkan Harmancı 1 yıl önce 6 TL olan benzin litresinin fiyatını 4 katına çıktığını belirterek, fiyatlarda yaşanan artışın yurttaşlara sundukları hizmetleri ciddi şekilde etkilediğini vurguladı.
“Lefkoşa’da aktif 20 bin öğrenci vardı sayı 5 bine düştü”
Bunun yanında LTB’nin her ay maaş, sosyal sigorta, ihtiyat sandığı ve vergi için kasasından 10 Milyon TL çıktığını, Ağustos ayında bunun 26 milyon TL’ye çıkacağını, bu nedenle 9 Milyon TL ek kaynak yaratmak durumunda olduklarını aktaran Başkan Harmancı, Aralık ayından bu yana söz konusu artış oranının %86’ya ulaştığını söyledi.
“Tahsilatlarda ciddi bir düşüş var, Lefkoşa’da aktif 20 bin öğrenci vardı ancak öğrenci sayısı 5 bine düştü. Bunun dışında ekonomik daralma da var artık, yurttaşın ödeme gücü çok geriledi. Tüm bunlara rağmen belediye ücretlerine 2016’dan beridir zam yapmadık.
Mevcut ekonomik tabloda biz de dahil tüm belediyelerde ya bu ücretler zamlanacak ya da hükümet edenlere sunduğumuz bir takım çözüm önerileri hayata geçirilerek yurttaşın sırtına kalmadan ekonomik çark bir şekilde dönecek. Biz yurttaşın bu zor dönemlerinde onlara fazladan bir ödeme çıkarmak istemiyoruz”
“Kanalizasyon Ana Taşıyıcı Hat, Kızılbaş Parkı, Soya Üretimi, Lefkoşa Çocuk Merkezi”
Başkan Harmancı Mustafa Alkan’ın sezon finali programında belediyenin projeleri hakkında bilgilendirmede de bulundu. Maliyeti 183 Milyon TL olan ve 13 kilometrelik alanda yapılan Ana Taşıyıcı Kanalizasyon Hattı projesinin başarıyla tamamlandığını, başkentte son 20 yılın en büyük parkı olan Kızılbaş Parkı’nın tamamlandığını, hizmete açtıkları Lefkoşa Çocuk Merkezi’nin 75 çocukla yıl sonu sergisini açtığını söyledi.
Soya fasulyesi üretiminde bir ilke imza attıklarını ve bu sürecin başarı ile tamamlanarak üretimin genele taşınması ve iş birliği için Tarım Bakanlığı ile görüşeceklerini, Merkez Lefkoşa’da pazar yerinin gördüğü ilgi yanında sportif, kültürel ve sanatsal birçok etkinliğin burada yapıldığını söyledi.
Harmancı, “4.7 Milyon TL ile 5.500 metrelik kanalizasyon hattı yapıldı, 3.000 metrelik yağmur suyu drenaj hattı, 4 yeni mahalle ve 1 yeni bölge parkını Lefkoşa’ya kazandırdık” dedi.
