İrlandalı Kadınların Yolunda

Büyük bir memnuniyetle Kıbrıs‘taki İrlanda Büyükelçiliği‘nin desteğiyle adamızda İki Toplumlu Kadın Koalisyonu‘nun oluşturulmasını öğrendim.

Geçtiğimiz hafta koalisyonun kadın üyeleri Ledra Palas‘ta her iki toplumdan onlarca kadın ve örgütlü grubun yanı sıra yabancı diplomatların huzurunda manifestolarını sundular.

Adadaki farklı siyasi partilere mensup kadınlardan oluşan koalisyon üyelerinin de belirttiği gibi Koalisyon, üzerinde mutabık kalınan BM çerçevesi ve mevcut kapsamlı çalışmalar temelinde Kıbrıs sorununa acil bir çözüm bulunmasının yanı sıra kadınların barış sürecine tam eşitlik ve anlamlı bir şekilde katılımını ve liderlik etmesini hedeflemektedir.

Bununla birlikte, kapsayıcılık, toplumsal cinsiyet eşitliği ve insan hakları ilkelerini başarılı bir barış sürecinin temel unsurları olarak görüp hedeflerinden biri ise müzakerelerin ve barış inşası sürecinin bütünlüğünün koruyucusu olarak hareket etmektir.

Peki, Kıbrıslı kadınlara kendi koalisyonlarını kurmaları için ilham veren İrlandalı kadınlar kimlerdir?

Kuzey İrlanda Kadın Koalisyonu (NIWC) 1996-2006 yılları arasında Kuzey İrlanda’da topluluklar arası küçük bir siyasi partiydi.

NIWC, Katolik akademisyen Monica McWilliams ve Protestan sosyal hizmet uzmanı Pearl Sagar tarafından, Belfast Anlaşması‘na (Hayırlı Cuma) yol açan tüm partilerin görüşmelerini yürüten Kuzey İrlanda Forumu seçimlerine katılmak üzere kurulmuştur.

Parti, Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık‘ın mı yoksa Birleşik İrlanda’nın mı bir parçası olması gerektiği konusunda bir pozisyon almayı reddederek, esas olarak kadınlar tarafından yönetildiği gerçeği etrafında kampanya yürüttü.

İlk NIWC toplantısına yaklaşık 150 kadın ve sonraki toplantılara düzenli olarak 60 kişi katılmıştı. Belfast‘ta iki haftada bir ve daha sonra haftalık olarak dönüşümlü başkanlar tarafından kolaylaştırılan görüşlerin tartışıldığı toplantılar düzenlendi.

Bir yıl sonra NIWC, politika kararları almak üzere 12-15 üyeli bir yürütme komitesinin seçilmesini öngören bir anayasa geliştirdi; her ilçeden iki temsilci, artı resen üye olarak partinin seçilmiş temsilcileri.

Topluluklar arası dengeyi korumak için ilave üyeler seçilebilirdi. Aylık toplantılar üyelerin tamamına açık olmaya devam etti.

1996 Forum seçimlerinde McWilliams, Sagar ve diğer sekiz Koalisyon adayı 7 bin 731 oy (yüzde 1.03) aldı.

Herhangi bir seçim bölgesi sandalyesi kazanamadılar, ancak küçük partilerin temsilini sağlamak için bir ‘top-up’ mekanizması kapsamında, McWilliams ve Sagar tarafından alınan iki sandalye ile ödüllendirildiler.

Kalan 108 temsilcinin hâkim olduğu müzakerelere katıldılar ve ardından gelen hükümetler arası Hayırlı Cuma Anlaşmasını desteklediler. NIWC, diğerlerinin yanı sıra Kuzey İrlanda için bir Sivil Forum kurulmasını savunmuş ve bu forum 2000 yılında Anlaşma’ya dahil edilerek kurulmuştur.

NIWC 2002 yılındaki konferansında “dünyada seçilmiş temsilcileri olan tek kadın partisi olmakla” övünmüştür.

Ancak 2003 yılına gelindiğinde, partinin oylarının 5 bin 785 oya (yüzde 0,8) düştüğü 2003 Meclis seçimlerinde, her iki NIWC milletvekili de koltuklarını kaybetmişti. Parti daha sonra devam edip etmeyeceği konusunda “açık, dürüst ve yapıcı bir tartışma” yürütmüş ve sonunda dağılmayacağına karar vermiştir.

11 Mayıs 2006’da Kadın Koalisyonu Belfast’ta düzenlenen bir etkinlikle resmen feshedildi.

Lakin, barış masasına bir kadın siyasi partisinin seçilmesini ve nihai barış anlaşmasında güçlü insan hakları ve eşitlik araçlarının kabul edilmesini sağladığı dünya çapında bilinmektedir.

Kıbrıslı kadınlar adamızda barışın sağlanmasında bu kadar önemli bir rol oynayabilir mi? Kıbrıslı kadınlar, üyesi oldukları erkek hakimiyetindeki siyasi partilerden ve siyasi alanların çizgisinden dışarı çıkıp adamızın ve tüm insanlarının iyiliği için bağımsız hareket edebilirler mi?

Ben bunu yapabileceklerine inanmak istiyorum!