Suriye ordusunun saldırılarına karşı saldırı ile yanıt vererek kuzeybatı Suriye’de bir çok cepheden harekete geçen Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalif gruplar Batı Halep bölgesinde birçok belde ve köyde kontrolü ele geçirirken Halep kapılarına dayandı. Muhalif gruplar kent merkezine 5 kilometre mesafeye yaklaştı. Rus ve İran destekli Suriye ordusu ise muhalif grupların denetimindeki bölgeleri havadan yoğun bombalıyor
Mart 2020’de varılan ateşkes geçerliliğini yitirdi
Türkiye ile Rusya’nın girişimi ile Suriye ordusu ve muhalif gruplar arasında 5 Mart 2020’de varılan ateşkes geçerliliğini yitirdi. Muhalif gruplar, uzun bir hazırlık süreci sonrası Batı Halep kırsalında dün sabah askeri operasyon başlattı.
Halep bir kez daha göründü
Muhalif gruplar, başlattığı “Saldırıyı Önleme” operasyonu adı verilen harekatta Halep’in batı kırsalında iki günde önemli ilerleme kaydetti. 32 köy ,10 civarında belde ve 245 kilometrekarelik stratejik noktanın kontrolünü ele geçiren muhalif gruplar, Halep kapılarına dayandı. Bölgedeki bağımsız gözlemcilere göre, tank, zırhlı araçlar ve ağır silah destekli muhalif gruplar, Şam’dan sonra ülkenin ekonomik başkenti Halep’e 5 kilometre yaklaştı.
İç savaşta muhaliflerin kalesi olan ve 2016 yılında Suriye ordusu tarafından ele geçirilen Halep, yakın zamanda savaşın kaderini değiştirmişti. Suriye’nin ikinci büyük kenti olması yanı sıra iç savaş öncesinde ülke ekonomisinin kalbi olarak bilinen Halep’i muhaliflerden alınması sonrası Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ve eşi ziyaret etmişti. Esad’ın kente yaptığı resmi ziyaretin sembolik açıdan büyük önem taşıdığı ifade edilmişti.
Ağır kayıp
Bir çok belde ve köyü kontrol altına alarak ilerleyen muhalif grupların kontrol ettiği en önemli yerleşim birimleri Al-Hota, Orem Al-Kubra, Ainjara ve Regiment olarak açıklandı. Rejim yanlısı kaynaklara göre, aralarında Albay ve yarbayların da bulunduğu 8’den fazla subay ve 30’u aşkın rejim askeri çatışmalarda yaşamını yitirirken 50’yi aşkın asker ise esir alındı.
Çatışmalarda İran milisleri ile Rus askerlerinin de yaşamlarını yitirdiği ve esir alındığı, 46’ncı alaydan da ağır kayıplar yaşandığı ileri sürüldü. Bölgedeki çatışmalar ise Kefer Naha beldesinde yoğunlaşıyor. Doğu İdlib’in Dadih ekseninde yaşanan çatışmalarda ise orduya ait 4 tank 1 BMP zırhlı aracı muhalifler tarafından ele geçirildi.
Bölgede şu ana kadar yaşanan çatışmalarda orduya ait 10’dan fazla tank ve, ağır silah ve çok sayıda mühimmat muhaliflerin eline geçti. Muhalif gruplara bağlı Şahin Birlikleri tarafından ordunun kullandığı Batı Halep’in Neyrab Havalimanı’nda kullanılmaya hazır iki helikopterin ise imha edildiği açıklandı.
Hava saldırıları arttı
HTŞ’nin başlattığı diğer muhalif grupların da destek verdiği askeri harekat kapsamında çatışmalar bölgede geniş alanlara yayılırken Rusya destekli Suriye ordusu hava saldırılarını arttırdı. Savaş uçakları ve helikopterlerin kullanıldığı hava saldırılarında 16 şehir ve kasaba etkilendi. Birçok aile çatışma bölgelerinden güvenli alanlara göç etmeye başladı.
Hedef M5
Muhalif gruplar tarafından oluşturulan Fethu’l Mubin Operasyon Odası tarafından yönetilen savaşan hareketli birliklerin M5 yolunu ele geçirmek istiyor. Doğu İdlib kırsalına bağlı Dahih beldesinin ordudan alınması sonrası M5 otobanı muhalifler tarafından ulaşıma kapatıldı.
M5, Suriye’nin Ürdün sınırı yakınlarında başlayan ve Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep’e kadar uzanan otoyolun adı. İdlib vilayetini boydan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep’i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye’nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep’i de besliyor.
Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari işlemlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye’nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesimlerine buğday ve pamuk taşımacılığı için kullanılıyor. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor.
Esad Moskova’da iddiası
Suriyeli muhalif grupların uzun bir hazırlık ve hazırlık sürecinden sonra Batı Halep kırsalında Suriye ordusuna yönelik saldırı başlatması İsrail’in Lübnan’da Hizbullah’a, ardından Suriye’de Esad ve İran güçlerine yönelik hava saldırılarını arttırması ardından gelmesi dikkat çekti.
Suriye’deki muhalif kaynaklar, bölgede şiddetli çatışmalar yaşanırken Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmek üzere Moskova’ya gittiğini ileri sürdü. Haberde, 2015 yılında İdlib’in rejim tarafından kaybedilmesi sırasında da da Esad’ın Moskova’ya giderek Putin’den destek istediği ifade edildi.
Dronlarla uyarı
Çatışma bölgelerinde Esad güçlerine ve zırhlı araçlara karşı intihar dronu ile saldıran muhalif gruplar, dronlarla uyarı pusulaları atıyor. Dronlarla ordunun toplandığı alanlara atılan pusulalarda askerlere, “Nusayri-rejim ordusundan ayrılmaları” isteniyor.
