KKTC’ye Uyarlanmış Sümbülzade Vehbi Beyitleri
Sümbülzede, bazı kaynaklara göre ise Sünbülzade Vehbi 1718–1809 yılları arasında yaşamış bir divan şairidir.
Sümbülzede’yi günümüz popüler kültüründe bilinir yapan özelliği ise rücu anlatım tarzını en iyi kullanan şairlerden birisi olmasıdır.
Nedir rücu?
Geri çekilme kelime anlamı olan ve edebiyatta ve hitabette kullanılan rücu, anlatımı güçlendirmek için, söylenilen sözden vazgeçip daha güçlü bir söz söyleme sanatıdır. Okuyanı şaşırtmak, ters köşe yapmak işin en kısa özeti.
Rivayete göre bir gün padişah Sümbülzade Vehbi’yi yanına çağırır ve “Bana öyle beyitler yaz ki ilk mısraını okuyunca celladı çağırayım, ikinci, mısrada ise kese kese altınla ödüllendireyim” der.
Sümbülzde de otururur, beyitleri yazar ve padişaha okur.
Her beyitin ilk dizesinde hiddetlenen padişah, ikinci dizede kese kese altın verir Sümbülzade’ye.
Birkaç örnek verelim:
Salınarak giderken arkandan ben sokayım,
Ard eteğin beline, olmasın çamur aman.
Herkese vermektesin, bir de bana versene,
Avuç avuç altını, olsun kulun şaduman. (*şaduman – sevinçli)
Eğer arzu edersen ben ağzına vereyim,
Yeter ki sen kulundan lokum iste her zaman.
Öyle bir sokayım ki, kalmasın dışarda hiç,
Düşmanın bağrına, hançerimi nagehan. (* nagehan – aniden)
***
Bu durumu KKTC’ye uyarlayalım ama Sümbülzade’den biraz daha değişik bir rücu yapalım; ilk satırda gaza gelelim, altını peşin alalım, ikinci satırda ise gerçeği görelim, tokat yüzümüze vursun.
Büyük ustaya saygım baki kalarak, naçizane deniyorum;
Ailesine bağlıdır, bir devlet adamıdır Jünal Abi
Görmezden gelirsek eğer Juju’yla olan dalgasını
Yüzde on komisyona zinhar karşıdır bizim Fikri
Asla yapmaz çünkü işini koklatmazsan kredinin dörtte birini
Meclisimizin başında var kahraman ve milliyetçi bir aslan,
Yeter ki eksik olmasın cenazeler ve kaçak tütün ihracatı aradan.
Demokratiktir UBP, şeffaf olacaktır kurultay,
Çektirelim adayları da gerisi zaten pek kolay.
Arıklı bakanımız eyledi memleketi pek hoş, latif ve bayındır,
Arada yandaşlarını, sülalesini ve kendisini de kalkındırır
Ödeyeceğiz maaşları aybaşında tam aman,
Verirse paraları vaktinde canım anavatan.
Kendine yeter bu Kıbrıs, muhtaç değiliz asla ele,
Yeter ki gitmesin iktidardan bizim UBP, DP ve YDP.
Ne paranı ne de memurunu istemezük Ankara,
Sayın büyükelçim kızmayın, yeter ki verin nakit para.
Dünya tanır ve kabul eder eşit egemen KeKeTeCe’yi
80 milletten insan, yolgeçen hanı sanki zepevengin memleketi
Adam kayırma bitecek, yok partizanlık artık aman,
Alalım bizim çocukları işe da gerisi olur hal hemman.
Eşit egemen devletiz biz, ey Niko bağırma boşa,
Güneydeki malları sattık, Kuzeydekiler zaten bizim bilesin ha!
Bomba gibidir meclisimiz, milliyetçi, devrimci, purocu ve hacı,
Her türlü işin hallolur nagehan, eğer bulursan uygun aracı.
