Wuhan‘daki ilk Covid-19 salgınını haberleştirdiği için dört yıldır tutuklu bulunan Çinli yurttaş gazeteci Zhang Zhan‘ın bugün serbest bırakılacağı açıklandı
Yurttaş Gazetecisi Zhan, 2020’den beri tutuklu bulunuyordu
Eski bir avukat olan Zhang Zhan, 11 milyon nüfuslu metropolün tamamen tecrit altına alınmasının ardından Wuhan’da haber yapan az sayıdaki bağımsız Çinli gazeteciden biriydi ve Çinli yetkililer medya yayınlarına sıkı bir sansür uygularken kentte yaşananlarla ilgili gerçekleri duyurdu.
Zhan, Mayıs 2020’de gözaltına alındı ve aylar sonra Çin hükümetinin muhalifleri ve insan hakları aktivistlerini hedef almak için sıkça kullandığı bir suçlama olan “kavga çıkarmak ve sorun çıkarmak” suçundan dört yıl hapis cezasına çarptırıldı.
İnsan hakları grupları tarafından elde edilen ve yayımlanan mahkeme kararına göre Zhang’ın cezasının bugün tamamlanması bekleniyor.
Birçok farklı kurum Zhan’ın serbest bırakılması çağrısında bulundu
Destekçileri ve insan hakları grupları Çin hükümetine Zhang’ı zamanında serbest bırakması çağrısında bulundu.
Zhang‘a 2021 yılında Basın Özgürlüğü Ödülü veren Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Cuma günü X sosyal platformunda yaptığı bir paylaşımda “uluslararası toplumu, Pazartesi günü koşulsuz serbest bırakılmasını sağlamak için yetkililere baskı yapmaya” çağırdı.
Zhang, 2020’nin Şubat ayı başlarında Şangay’dan Wuhan’a bir yolculuk yaptı ve Wuhan’da karantina altındaki yaşamdan kesitleri ve taşan hastanelerden boş dükkanlara kadar kent sakinlerinin karşılaştıklarını belgeledi. Gözlemlerini, fotoğraflarını ve videolarını Wechat, Twitter ve YouTube’da yayımladı.
Mayıs ayı ortalarında paylaşımları aniden durduruldu ve daha sonra polis tarafından gözaltına alınarak Şangay’a geri getirildiği ortaya çıktı.
“Gözetim altında yaşayacak”
Çin üzerine uzun süredir çalışan insan hakları savunucuları, Zhang‘ın hapisten çıksa bile yetkililerin yakın gözetimi altında yaşayacağını söylüyor.
Savunuculuk grubu Freedom House’un Çin araştırma direktörü Yaqiu Wang, “Zhang hapisten çıksa da bu özgür olacağı anlamına gelmeyecek” dedi ve şöyle devam etti:
“Çin hükümetinin geçmişteki sicili herhangi bir gösterge ise, yetkililer tarafından sürekli taciz ve gözetimle karşı karşıya kalacaktır. Ancak Zhang Zhan’ın geçmişteki eylemleri bir gösterge ise, kendisini susturma çabalarına karşı mücadele etmeye devam edecektir.”
Uluslararası Af Örgütü Çin Direktörü Sarah Brooks da Zhang’ın seyahat etme ya da akrabaları ve diğer kişilerle, özellikle de Çin dışındakilerle temas kurma imkanının ciddi şekilde kısıtlanabileceğinden endişe duyduğunu söyledi.
Sağlığı konusunda endişeler var
Destekçileri ve hak grupları, cezaevindeki kötü sağlık koşulları göz önüne alındığında, Zhang‘ın serbest bırakıldıktan sonra tıbbi tedaviye erişimi konusunda da endişe duyuyor.
40 yaşındaki Zhang gözaltına alındığından beri birçok kez açlık grevi yapmış ve kısa bir süre hastaneye kaldırılmıştı. 2021 yılında Zhang‘ın annesi kızının çok zayıf olduğunu, güçsüzlükten başını kaldıramadığını ve tıbbi bakıma ihtiyacı olduğunu söylemişti.
Uluslararası Af Örgütü, daha önceki bir açlık grevi sırasında Zhang‘ın prangaya vurulduğunu ve zorla beslendiğini iddia etmiş ve bu muamelenin işkence anlamına geldiğini söylemişti.
