Birleşmiş Milletler (BM) İran’da ‘Mahsa Amini‘nin’ öldürülmesinden sonra başlayan ve özgürlük istencini büyüterek süren protestolarda; birçok çocuğun öldürüldüğüne, tutuklandığına ve işkence gördüğüne dair raporlama yaptı
BM: İran’daki protestolarda 23 çocuk öldürüldü
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) yaptığı açıklamada, İran’da devam eden kitlesel protestolarda 23 çocuğun öldürüldüğünü açıkladı. Öte yandan İsviçre, Tahran’ın 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin gözaltında öldürülmesinin ardından göstericileri bastırmasının, İran’a karşı sert Avrupa Birliği yaptırımları uygulamayı ve başka adımları gerektirdiğini düşünüyor.
“Ölümler gerçek mermi ve yakın mesafeden ateş etmeye dayanıyor”
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Sözcüsü Ravina Shamdasani 23 çocuğun öldüğünü ve çok daha fazlasının yaralandığını söyledi. Ölümlerin, gerçek mermi, yakın mesafeden ateş ve ölüme yol açan dayaklardan kaynaklandığı belirtildi.
Shamdasani, “Protestoculara karşı gereksiz ve orantısız güç kullanımı durdurulmalı” dedi ve yetkililerin baskın düzenlediğine ve gösterilere katılan çocukların Milli Eğitim Bakanlığı’na göre yeniden eğitim alınabilecek “psikoloji merkezlerine” götürüldüğüne dikkat çekti.
“En az 90 gazeteci, avukat, sanatçı ve aktivist tutuklandı”
UNHCR raporlarda, en az 90 gazeteci, avukat, sanatçı ve insan hakları aktivistinin tutuklandığı bilgisinin yanı sıra taciz, işkence ve mahkumlara yönelik tıbbi bakım eksikliğine ilişkin ayrıntılar da gördüğünü söyledi. UNHCR Sözcüsü, İran’ın insan hakları anlaşmalarına imza attığını ve bu nedenle ifade ve barışçıl gösteri özgürlüğünü korumak zorunda olduğunu kaydetti.
“Yüzlerce çocuk da yaralı ve gözaltında işkence görüyor”
Pazartesi günü, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi, Mahsa Amini’nin ölümünü izleyen barışçıl protestolar bağlamında İran’da meydana gelen ağır çocuk hakları ihlallerini şiddetle kınadı. Komite yaptığı açıklamada, İranlı yetkilileri çocuklara yönelik her türlü şiddeti durdurmaya çağırdı ve son barışçıl protestolar sırasında en az 23 çocuğun İran güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü ve yüzlerce çocuğun yaralandığını, gözaltına alındığını ve işkence gördüğünü kaydetti.
BM komitesinin açıklamasında, birçok ailenin, çocuklarının intihar ettiğini itiraf edip yalanlar söyleyerek güvenlik güçlerini aklamaları için baskı gördüklerini söyledi.
Komite, çocukların okullarda tutuklandığı, yetişkinlerle birlikte gözaltına alındığı ve bazılarının işkenceye maruz kaldığı yönündeki haberlere ilişkin ciddi endişelerini dile getirdi.
“Bazı öğrencilerin sınır dışı edildiğine dair sayısız rapor var”
Komite ayrıca, bazı lise öğrencilerinin sınır dışı edildiğine dair sayısız rapora ulaştığını belirtti. Komite, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 12 Ekim’de, gözaltına alınan çocukların anti-sosyal kişilikler haline gelmelerini önlemek adına rehabilitasyon ve eğitim için psikoloji merkezlerine nakledilmesine ilişkin yaptığı duyurudan duyduğu kaygıyı dile getirdi.
Şarku’l Avsat’ın Reuters’dan aktardığı habere göre BM Komitesi, İran’da çocuk haklarının ağır ihlallerinden sorumlu olanların yargılanması amacıyla yetkili, bağımsız ve tarafsız makamlar tarafından kapsamlı bir soruşturma yapılması gerektiğini vurguladı.
“İsviçre, İran’a uygulanan yaptırımlarla ilgili ileri adımları gözden geçiriyor”
İsviçre Federal Ekonomik İşler, Eğitim ve Araştırma Departmanı, İsviçre‘nin Avrupa Birliği‘nin İran‘a uyguladığı daha sert yaptırımları kabul edip etmemeyi değerlendirdiğini söyledi ve Avrupa Birliği’nin yaptırımları Amini’nin ölümü ve gösterilerle bağlantılı olarak 11 kişi ve dört örgütü de kapsayacak şekilde genişlettiğini kaydetti.
İsviçre Federal Ekonomik İşler, Eğitim ve Araştırma Departmanı Reuters‘e yaptığı açıklamada, “şu anda ileri adımları gözden geçirdiğini” söyledi.
“Tahran’ın Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşına müdahil olduğu kanıtlanırsa, yeni yaptırımlar gelecek”
İsviçre hükümeti, Pazartesi günü bazı Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının, İran‘a karşı yeni yaptırımlar çağrısında bulunduğunu ve İsviçre’nin bunu yakından takip edeceğini söyledi. Buna göre, Tahran’ın Rusya‘nın Ukrayna‘ya karşı savaşına müdahil olduğunun kanıtlanması halinde yeni yaptırımlar gündeme gelecek.
Federal Ekonomik İşler, Eğitim ve Araştırma Departmanı, İsviçre’nin AB yaptırımlarını dikkate alacağını söylerken, İsviçre’nin konuyla bir karar alması için herhangi bir zaman dilimi belirlenmediğini ifade etti. Departman, bu tür bir kararın, tek başına veya İsviçre hükümeti ile koordineli olarak Ekonomik İşler Bakanı tarafından alınabileceğinin altını çizdi.
“İsviçre, İran’ın nükleer faaliyetleri ve insan hakları ihlallerinden dolayı yaptırım uygulamayı zaten kabul etmişti”
İsviçre, İran’ın nükleer faaliyetleri ve insan hakları ihlalleri nedeniyle Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’nin İran’a uyguladığı yaptırımların bir kısmını zaten kabul etmişti.
Mevcut tedbirler kapsamında İsviçre, silah, nükleer mal ve gözetim ekipmanı ihracatını yasakladı ve İran Hükümeti ve Devrim Muhafızları ile bağlantılı bazı İranlıların finansal varlıklarını dondurdu.
“AB, 11 İranlı ve İran’ın ahlak polis şefi de dahil olmak üzere dört kurumun varlıklarını dondurdu, seyahat yasağı uyguladı”
Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları Pazartesi günü 11 İranlı ve İran’ın ahlak polis şefi de dahil olmak üzere dört kurumu, Amini’nin öldürülmesinin ardından protestoların baskılanmasındaki rolleri nedeniyle seyahat yasağı ve varlık dondurma listesine ekledi.
İran Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Birliği tarafından uygulanan yaptırımları şiddetle kınadı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, bakanlığın internet sitesinde yayınlanan bir açıklamada, “İlgili Avrupalı kişi ve kurumlara karşı çok yakında karşılıklı yaptırımlar uygulanacak ve duyurulacak” dedi.
Kaynak: Independent Türkçe, Şarku’l Avsat, REUTERS
