Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Başkanı Sibel Paralik, ‘Belirli Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına İlişkin Tüzük’ taslağına ilişkin görüş ve önerilerini açıkladı, tüzüğün yeniden düzenlenmesini istedi
Paralik, kullanımı yasaklanan tek kullanımlık plastik ürünlerinin listesinin verildiğine dikkat çekti
Oda adına yazılı açıklama yapan Paralik, “Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı’na bağlı Çevre Koruma Dairesi’nin taslak çalışmasını tamamlayarak görüş için sivil toplum ve halka sunduğu ‘Belirli Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına İlişkin Tüzük’ taslağına ilişkin görüş ve önerilerini açıkladı.
AB uyumlaşma süreci çerçevesinde düzenlenen taslak tüzüğün 2019/904 sayılı AB direktifi ile (2019/904 Directive on Reduction of Impact of Certain Plastic Products on the Environment) benzerlikler ve ülke özelinde kıstaslar içerdiğini gördüklerini kaydeden Paralik, bahsi geçen AB direktifinde pazarda ithalatı, üretimi ve kullanımı yasaklanan tek kullanımlık plastik ürünlerinin listesinin verildiğine dikkat çekti.
“Gerekli önemlerin alınmasını zorunlu kılan kıstaslar içermektedir”
Paralik şöyle devam etti;
“Yine aynı direktifte farklı amaçlar için kullanılan plastik konteyner kapaklarına kullanım ayrıcalığı sağlayan ayrı bir liste, işaretleme gereklilikleri ile ayrı bir liste, genişletilmiş üretici sorumluluğu ile ayrı bir liste verilmektedir.
Genişletilmiş üretici sorumluluğunda üretici ve tüketicilere, bilinçlendirme, atığın toplanması ve bertarafı, ve veri toplama raporlama konusunda oluşacak maliyetleri karşılama yükümlülüğü sağlanmaktadır.
Atık hiyerarşisi kapsamında ayrı toplanması ve geri dönüşümünü ve depozito geri ödeme planı ile birlikte ayrı toplama hedefleri konulup bu hedeflere ulaşmak noktasında gerekli önemlerin alınmasını zorunlu kılan kıstaslar içermektedir.
“Taslak tüzüğün yeniden düzenlenmesi gerektiğine inanıyoruz”
Bunlara ek olarak sorumlu tüketici davranışlarını teşvik etmek için bilinçlendirme önlemleri ve tek kullanımlık plastik ürünlere alternatif tekrar kullanımı ve geri dönüşümü mümkün olan ürünlerin de pazarda bulundurulması ön görmektedir. Atıkların atılması ile deniz yaşamı üzerinde oluşacak negative etkilerle ilgili bilinçlendirme yapılmasına yönelik ve raporlama konusunda sorumluluklar vermektedir.
Atık yönetim planları kapsamında, atık hiyerarşisi benimsenerek ve yasaklanacak ürünlerin yerine hem eşdeğer maliyette hem de yerel piyasadan temin edilebilmesi mümkün alternatif ürünlerin de net olarak belirtileceği şekilde taslak tüzüğün yeniden düzenlenmesi gerektiğine inanıyoruz.
Bunu yaparken de tüzüğün uygulanabilirliğini mümkün kılmak adına ilgili paydaşlar ile iş birliği ve istişare içerisinde çalışmak ise kaçınılmaz ve gereklidir.
Ayrıca iş birliği kapsamında ilgili paydaşlar olan: üretici, dağıtımcı, kullanıcı ve son kullanıcıya da sorumluluklar verilmesi durumunda, belli ürünlerin kullanımını yasaklayacak böyle bir tüzüğün uygulama sürecinin adaptasyonunda kolaylıklar yaratacak ve benimsenerek maksimum düzeyde katılımla gerçekleşmesi sağlanabilecektir.
“Dişlerimizi fırçaladığımız bu sular su depolarında saklanmaktadır”
Ülkemiz özelinde tüzükte hiç değinilmemiş kullanıcının ihtiyacı ve talebi bulunan uzun süreli kullanımı söz konusu olmasına rağmen tek kullanımlık olarak kabul edilebilecek su depolarının hammaddelerinin de regüle edilmesi gerekmektedir.
Evlerimize, iş yerlerimiz içme ve kullanım suyu olarak ulaşan su, depolandıktan sonra çeşmelerimizden akmaktadır. Tüketim için kullandığımız, sebzelerimizi meyvelerimizi yıkadığımız, dişlerimizi fırçaladığımız bu sular su depolarında saklanmaktadır.
Piyasada bir çok üreticisi bulunan bu depolar, orijini belli olmayan kırma plastik kullanılarak üretilmektedir. Öğütülerek kullanılan bu malzeme sandalye, saksı olabileceği gibi su, elektrik ve pis su borusu da olabilmektedir. Bu durum ise insan sağlığına ciddi tehlike arz etmektedir. Bu plastik su depolarının hammaddesi ile ilgili de kıstaslar belirlenerek tüzüğe eklenmesi halk sağlığı için elzemdir”
