Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2021 Mali Yılı Bütçesi, 2020 Mali Yılı Bütçesi’ne göre yüzde 14,91 artışla 10 milyar 140 milyon TL olarak Cumhuriyet Meclisi’ne sunuldu
İmzalanacak ekonomik protokolle kesinleşecek
2021 Mali Yılı Bütçesi’nde oluşan 1 milyar 910 milyon TL’lik açığın TC yardımları ile 760 milyon TL’ye düşeceği öngörülüyor.
Toplam 2,5 milyar TL olarak öngörülen TC yardımının 1 milyar 150 milyon TL’lik kısmının kamu maliyesine destek olarak bütçeye aktarılması; 600 milyon TL’si yatırım, 750 milyon TL’si savunma için olmak üzere 1 milyar 350 milyon TL’lik kısmın hibe olarak verilmesi planlanıyor. Ancak bu detaylar Türkiye Cumhuriyeti ile imzalanacak ekonomik protokolle kesinleşecek.
Personel giderleri kaleminde yüzde 14,24 artış
2020 bütçesine kıyasla 2021 bütçesinde personel giderleri yüzde 14,24 artışla 3 milyar 381 milyon TL’ye; cari transferler yüzde 11,93 artışla 4 milyar 258 milyon TL’ye yükseldi.
Bütçede mal ve hizmet alım giderleri ise yüze 17,83 artışla 743 milyon TL’ye yükselirken, sosyal güvenlik kurumuna devlet primi giderleri yüzde 17,14 artışla 209 milyon 118 bin TL’ye çıktı.
Mahalli gelirlerdeki artış yüzde 0,53 oldu
Öte yandan mahalli gelirlerde sadece yüzde 0,53’lük bir artışla 5,640 milyon TL olarak öngörüldü. 2021 için Fiyat İstikrar Fonu’ndan gelirlerin yüzde 10,11’lik artış 980 milyon TL olarak gerçekleşmesi planlanıyor. 2021 bütçesinde özel gelirler kaleminin yüzde 48,52’lik düşüşle 108 milyon TL olması; döner sermaye gelirlerinin ise yüzde 22,45 artışla 12 milyon TL’ye çıkması öngörüldü.
2020 bütçesinde 960 milyon TL olarak geçen TC Yardımları, 2021 bütçesinde yüzde 40,62’lik artışla 1 milyar 350 milyon TL olarak; 2020 bütçesinde 440 milyon TL olarak yer alan TC kredileri ise yüzde 161,36’lık artışla 1 milyar 150 milyar olarak öngörüldü.
Bakanlıklar bazında bütçeler
2021 yılı bütçesinde yüzde 46,93 pay alan Maliye Bakanlığı’nın bütçesi 4 milyar 759 milyon 153 bin 100 TL olarak öngörüldü. Bütçenin yüzde 11,54’ünü alan Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı bütçesi 1 milyar 170 milyon 490 bin 400 TL olarak planlandı. 2021 bütçesinde Sağlık Bakanlığı’nın payı ise 856 milyon 166 bin 800 TL ile yüzde 8,44 oldu.
Bütçede Cumhurbaşkanlığı’na 50 milyon 100 bin TL; Cumhuriyet Meclisi’ne 47 milyon 765 bin 700 TL; Başbakanlığa 94 milyon 324 bin 600 TL; Başbakan Yardımcılığı Ekonomi ve Enerji Bakanlığına 157 milyon 954 bin 400 TL; Turizm ve Çevre Bakanlığına 116 milyon 923 bin 200 TL; Dışişleri Bakanlığı’na 121 milyon 345 bin 100 TL; İçişleri Bakanlığına 347 milyon 10 bin 900 TL; Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığına 298 milyon 977 bin 200 TL; Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na 356 milyon 848 bin 500 TL; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına 400 milyon 811 bin 600 TL; Mahkemeler’e 71 milyon 71 bin 500 TL; Hukuk Dairesi’ne 23 milyon 354 bin 700 TL; Sayıştay Başkanlığı’na 12 milyon 794 bin 800 TL; Kamu Hizmeti Komisyonu’na 7 milyon 141 bin 700 TL; Yüksek Yönetim Denetçiliği’ne 3 milyon 782 bin 300 TL; Polis Genel Müdürlüğü’ne 493 milyon 983 bin 400 TL; Güvenlik Kuvetleri’ne 709 milyon TL ve Sivil Savunma Teşkilatı’na 41 milyon TL ayrıldı.
Kamu finansman dengesinin iyileştirilmesine özen gösterildi
Bütçenin genel gerekçesinde, bütçe ile sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulmasının hedeflendiği dile getirildi.
Genel gerekçede ayrıca, kamunun etkinliğinin ve özel sektörün rekabet gücünün artırılması; üretime dayalı büyümenin artırılması ve istihdamın önünün açılması; mali disiplinin sağlanarak devam ettirilmesi; yapısal tedbirlerin uygulamaya konulması; ekonominin istikrarlı bir hale getirilmesi; mevcut kaynakların üretken alanlara yönlendirilmesi ve gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılmasının amaçlandığı kaydedildi.
Cari nitelikli harcamalarda tasarrufa gidildi
Bu hedefler doğrultusunda kamu harcamalarında verimlilik de dikkate alınarak, cari nitelikli harcamalarda tasarrufa gidildiği aktarılan genel gerekçede, kaynak dağılımında etkinliği artırarak kamu finansman dengesinin iyileştirilmesine özen gösterildiği de belirtildi.
Üretime yönelik bir ekonomi oluşturmak ve yatırımları teşvik etmek amacıyla; alt yapı, haberleşme, içme ve sulama suyu projeleri ile reformlar yapılması yönünde adımlar atıldığı da dile getirilen genel gerekçede, e-Devlet ve e-Bütçe ile gümrük ve vergide otomasyona geçiş çalışmalarının sürdürüleceği aktarıldı.
Artan kamu borç stoğunun sürdürülebilir bir borç yapısına dönüştürülmesi için her türlü önlem alınacak
Artan kamu borç stoğunun sürdürülebilir bir borç yapısına dönüştürülmesi amacıyla her türlü yasal ve idari önlemler alınacağı kaydedilen genel gerekçede, teknolojik alt yapının geliştirileceği de belirtildi.
Bu bağlamda, denetimlerde kurumlar arası işbirliğinin artırılacağı ve çapraz kontrolle vergi kayıp ve kaçağının önleneceği ifade edilen genel gerekçede, kayıtdışılıkla kararlı bir şekilde mücadele edileceği vurgulandı.
Rekabet gücünün artırılmasına olanak sağlanacak
Genel gerekçede altyapı çalışmalarına, reel sektörün kalkınma ve istikrarına yönelik giderlerin karşılanmasına, kamu kaynaklarıyla da desteklenerek rekabet gücünün artırılmasına olanak sağlanacağı kaydedildi.
Kamunun etkinliğinin ve verimliliğinin artırılması yoluyla kamu harcamalarında tasarruf sağlanacağı belirtilen genel gerekçede, kamusal iş analizi yapılarak kamu kaynaklarının verimli kullanılmasının sağlanacağı da ifade edildi.
3 yıllık öngörüde bulunuldu
Kamu maliyesi ile ilgili öngörüleri hayata geçirebilmek için 3 yıllık öngörüde bulunulduğu da aktarılan genel gerekçeye göre 2022 mali yılı bütçesi 11 milyar 153 milyon 998 bin 330 TL; 2023 mali yılı bütçesi ise 12 milyar 269 milyon 392 bin 443 TL olarak öngörüldü.
Önceki hafta Bakanlar Kurulu’nda onaylanarak Cumhuriyet Meclisi’ne sevk edilen bütçe, önce Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde, sonra da Meclis Genel Kurulu’nda ele alınacak.
Bütçe programının ileriki günlerde belirlenmesi bekleniyor.
