Türkiye’nin geleceğini belirleyecek liste
Türkiye neye gebe?
Cevabı, gri listenin akıbeti üzerinden yaşayacağız. Ya gri listeden çıkarak yeni bir doğuma gidecek… Siyasal sonuçlar yaşanacak. Ya da çok fazla kirlendiği ve demokrasiyle hukuktan çok uzaklaştığı için düşük yapıp yoğun bakıma kalkacak.
Arnavutluk, Barbados, Bulgaristan, Burkina Faso, Kamerun, Cayman Adaları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Hırvatistan, Cebelitarık, Haiti, Jamaika, Ürdün, Mali, Mozambik, Nijerya, Panama, Filipinler, Senegal, Güney Afrika, Güney Sudan, Suriye, Tanzanya, Türkiye, Uganda, Birleşik Arap Emirlikleri, Vietnam, Yemen gri listede.
Kore Demokratik Cumhuriyeti, İran, Myanmar ise kara listede.
Neyin gri listesi, neyin kara listesi?
FATF’ın Ekim 2023 listeleri. FATF ne?
Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force).
Xxxxxx
FATF, 1989 yılında G7 ülkeleri tarafından Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde hükümetler arası bir organizasyon olarak kuruldu.
FATF’nin görevi, kara para aklama, terörün finansmanı, kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ve uluslararası finansal sistemin bütünlüğüne yönelik diğer tehditlerle mücadele için standartlar belirlemek ve yasal, düzenleyici ve operasyonel tedbirlerin etkin bir şekilde uygulanmasını teşvik etmek olarak tanımlanıyor.
Türkiye FATF’a 24 Eylül 1991’de üye oldu.
Xxxxx
Finansal sistemlerin, uyuşturucu gelirlerini aklayan kişiler tarafından kötüye kullanılmasıyla mücadele etmek görevi, 2001’de terör eylemlerinin ve terör örgütlerinin finansmanı konusunu kapsayacak şekilde genişletildi.
FATF, “tavsiye” olarak nitelediği 40 kriter üzerinden uluslararası sistemi denetliyor.
Bunun sonucunda, ülkeler her tavsiye için uyumlu (C), büyük ölçüde uyumlu (LC), kısmen uyumlu (PC) ve uyumsuz (NC) olarak derecelendiriliyor.
Xxxxxxx
Türkiye 2011’de “gri listeye” girdi… 2014’de Mehmet Şimşek’in bakan olmasından sonra listeden çıktı.
2021 yılındaki raporlamalarda 40 tavsiye ya da kriterin 11’inde uyumlu, 20’sinde büyük ölçüde uyumlu, 7’sinde kısmen uyumlu, 2’sinde uyumsuz bulundu.
Türkiye’nin uyumsuz bulunduğu kriterlerden biri “Siyasi Nüfuz Sahibi Kişilerle İlgili Önleyici Tedbirler” diğeri de “Yeni Teknolojiler İçin İlave Önleyici Tedbirler” oldu.
Xxxxxx
“Türkiye’nin gri listede yer alması, yüksek dış finansman ihtiyacı sürerken büyük bir dezavantaj yaratıyor. Yabancı yatırımcılar ile kredi kuruluşları açısından Türkiye itibar kaybına uğruyor. Dış ticareti ve pazar paylarını da olumsuz etkileyen gri liste, şirketlerin de daha çok denetim ve yükümlülükle karşılaşmasına neden oluyor.”
Kısacası meteliğe kurşun atan bir ülke “gri listede” ise ne kadar çabalasa yol alamıyor.
xxxxx
FATF, Haziran 2023’te de Türkiye için yeni bir Takip Raporu yayımladı.
Bu rapora göre, tavsiyelere uyumsuz olarak “NC” ile derecelendirilen herhangi bir başlık kalmadı.
Türkiye, 25 tavsiyeye büyük ölçüde uyumlu ve 14 tavsiyeye uyumlu olarak değerlendirildi.
“Siyasi nüfuz sahibi kişilerle ilgili önleyici tedbirler” konusunda gelişmeler olduğu belirtildi.
Bitcoin gibi yeni mali enstrümanları denetim altına alacak yasal düzenleme henüz yasalaşmadığı için yalnızca bir tavsiye, “Yeni Teknolojiler İçin İlave Önleyici Tedbirler” başlığı, kısmen uyumlu olarak notlandı.
Bu nedenle gri listede kaldı.
Xxxxx
“Yatırımcı çekmek ve cari açığı azaltmak isteyen ekonomi yönetimi, Türkiye’nin finansman kaynaklarını olumsuz etkilediği düşünülen gri listeden çıkmak için gayret gösterildiğini vurguluyor. FATF’ın kriterlerine uyumsuz bulunan tek konu için de kripto varlıklara yönelik yasal düzenleme yapılacağını söyleyen Bakan Şimşek’e göre, ‘siyasi başka türlü mülahazalar olmayacaksa’ Türkiye’nin gri listede kalması için sebep kalmayacak.”
Nitekim Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2024 bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülürken Bakan Mehmet Şimşek, Türkiye’nin gri listeden çıkması için öngörülen eylem planındaki maddelerden sadece bir hususun kaldığını söyleyerek, kripto varlıklara ilişkin bir yasal düzenlemeyi en kısa sürede Meclis’e sunacaklarını belirtti.
xxxxxx
Bu bilgiler bize neleri açıklıyor?
Hazine ve Maliye Bakanlığı için Mehmet Şimşek ısrarını açıklıyor.
Bu bilgiler bize neleri açıklıyor?
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın uluslararası uyuşturucu baronlarını ardı ardına yakalamasını açıklıyor.
Bu bilgiler bize neyi açıklıyor?
Yargıdaki cenkleşmeyi açıklıyor.
Baş savcının HSK’ya dilekçe vererek yargısal çürümeyi raporlamasını açıklıyor.
Sinan Ateş, Bora Ayhan Kaplan dosyaları üzerindeki büyük çekişmeyi açıklıyor.
Xxxxxx
Erdoğan önceki gün, mevcut rejimin kilit taşını çekiveren bir açıklama yaptı:
“50+1 şartının değişmesi konusunda aynı fikirdeyim, isabetli olur. Çoğunluğu alan adayın seçilmesi usulüne geçilmesi halinde Cumhurbaşkanlığı seçimi de seri olur, uğraştırmaz ve yanlış yollara da sevk etmez. Mevcutta 50+1 mecburiyeti partileri yanlış yollara sevk ediyor. Kimin eli, kimin cebinde belli değil.”
Bu açıklamanın anında “AKP MHP ile yollarını ayırıyor mu” sorusunu neden akla getirdiğini de bu bilgiler açıklıyor.
Xxxxxxxx
Türkiye neye gebe?
Cevabı, gri listenin akıbeti üzerinden yaşayacağız.
Ya gri listeden çıkarak yeni bir doğuma gidecek… Siyasal sonuçlar yaşanacak.
Ya da çok fazla kirlendiği ve demokrasiyle hukuktan çok uzaklaştığı için düşük yapıp yoğun bakıma kalkacak.
Galiba çok yakında akıbetimizi daha net görebileceğiz.
